Komisja Europejska opublikowała „Białą Księgę Zasad Konkurencyjności i Dotacji Zagranicznych” („WHITE PAPER on levelling the playing field as regards foreign subsidies”). Dokument odnosi się do warunków jednakowej konkurencji w związku z subsydiami stosowanymi przez kraje trzecie, korzystające z dobrodziejstw europejskiego Jednolitego Rynku. SEA Europe, europejskie zrzeszenie stoczni i producentów przemysłu stoczniowego, przyznało że to dobry krok.
Zdaniem stowarzyszenia trzeba jednak konkretnych i efektywnych działań, by wyeliminować nieuczciwą konkurencję głównie azjatyckich stoczni, które nie stosując żadnych reguł niszczą europejski przemysł.
Dokument został natychmiast zauważony przez SEA Europe, europejskie zrzeszenie stoczni i producentów przemysłu stoczniowego. Już 19 czerwca SEA Europe wydała notkę prasową, w której czytamy, że „Biała Księga Zasad Konkurencyjności i Dotacji Zagranicznych” jest krokiem w dobrym kierunku i powinna być przekształcona na konkretne i efektywne działania w celu ustanowienia jednakowych zasad konkurencji w przemyśle stoczniowym i technologii morskich w Europie.
Warto bliżej zapoznać się z opinią SEA Europe, która od wielu już lat jest wyrazicielem poglądów o negatywnym wpływie subsydiów, głównie w Azji, zakłócających warunki normalnej konkurencji, ze szkodą dla europejskiego przemysłu stoczniowego i technologii morskich.
Sekretarz Generalny SEA Europe p. Christophe Tytgat zauważył, że Biała Księga prezentuje bardzo kompleksową analizę w zakresie zasad konkurencyjności, wymiany handlowej, zamówień publicznych i funduszy europejskich. Ponadto, zawiera propozycje działań, które mogą stanowić pomoc dla całego europejskiego sektora technologii morskich, aby poradził sobie z długotrwałymi praktykami zakłócania zasad konkurencji, poprzez ogromne subsydia kierowane do swoich stoczni przez państwa azjatyckie.
Jak czytamy w komunikacie SEA Europe, Biała Księga wskazuje na niemal całkowity brak regulacji w obecnych przepisach unijnych w zakresie stosowania zasad konkurencji, wymiany handlowej, zamówień publicznych i funduszy europejskich. Brakuje regulacji w zakresie przeciwdziałania naruszeniom zasad konkurencji poprzez subsydia kierowane do firm zagranicznych mających dostęp do Jednolitego Rynku Unii Europejskiej. Zwraca się uwagę również na fakt, że poprzez subsydiowanie firm zagranicznych może być realizowana długofalowa polityka stron trzecich, mająca na celu zainstalowanie swojej silnej reprezentacji w Europie, która będzie nie tylko promować zakupy od swoich dostawców, ale również prowadzić transfer technologii z Europy do oddziałów usytuowanych już poza Unią Europejską. W tej sytuacji, naruszeń zasad konkurencyjności, firmy europejskie w zasadzie nie są w stanie konkurować w oparciu o reguły rynkowe z firmami wspieranymi subsydiami, które dzięki subsydiom mogę przedstawiać znacznie lepsze oferty cenowe.
SEA Europe dostrzega również, że Biała Księga identyfikuje naruszenia w obszarze konkurencyjności wynikające z tzw. kredytów eksportowych wspierających dostawców stron trzecich. Kredyty eksportowe, które wbrew zaleceniom OECD, mają szczególnie negatywny wpływ na rosnący szybko rynek zaawansowanych technologii, ale także na te rynki, na których występują strukturalne nadwyżki mocy produkcyjnych. Do nich należy zaliczyć przemysł stoczniowy z ogromną nadwyżką mocy produkcyjnych stoczni Dalekiego Wschodu (przede wszystkim Chiny, i Kora Południowa).
W komunikacie SEA Europe podkreśla się, że stocznie europejskie zbyt długo ponosiły skutki polityki naruszania zasad konkurencji stosowanej przez kraje azjatyckie, które w swoim arsenale zawierały całe zestawy narzędzi pomocy publicznej i zachęt finansowych, w tym dumping cenowy. Efektem wieloletnich gigantycznych naruszeń zasad konkurencji jest niemal całkowity zanik produkcji statków towarowych w Europie, takich jak tankowce, masowce czy kontenerowce. W pewnym sensie dotyczy to również jednostek na potrzeby offshore oil&gas.
Ostatnio polityka naruszeń zasad konkurencji zaczyna dotykać również rynek jednostek specjalistycznych,
a także producentów systemów i wyposażenia okrętowego. Właśnie w tym obszarze można znaleźć odniesienia w Białej Księdze. W szczególności mowa jest o Regulacji 2016/1035 Parlamentu Europejskiego i Rady z czerwca 2016 r. dotyczącej przeciwdziałania nieuczciwemu kwotowaniu cen statków. Ta Regulacja niestety jeszcze nigdy nie została zastosowana, ponieważ warunkiem jest ratyfikacja Porozumienia na szczeblu OECD
w zakresie przemysłu stoczniowego. Porozumienie OECD zostało podpisane w 1994 roku z intencją wejścia
w życie w 1996 roku, po warunkiem ratyfikacji przez wszystkie strony. Do dziś nie zostało ratyfikowane.
Instrumenty prawne Białej Księgi przeciwdziałające naruszeniom zasad konkurencji dotacjami zagranicznymi mogą być również stosowane wobec naruszeń w przemyśle stoczniowym i technologii morskich. Przez wiele lat branża dotkliwie odczuwała swoistą lukę prawną, której skutkiem w niedalekiej przyszłości może być niemal całkowita utrata tego sektora na rzecz państw azjatyckich. Dlatego SEA Europe zwraca się do Komisji Europejskiej z apelem, aby zabezpieczyć rynek stoczniowy przed nieuczciwą zagraniczną konkurencją likwidując istniejące luki prawne w tym obszarze.
Dodam, że opublikowany przez Komisję Europejską dokument podlega powszechnej konsultacji publicznej.
W tym celu przygotowany został Aneks II zawierający kwestionariusz z pytaniami. Konsultacje potrwają do 23 września 2020 roku. Komisja zastrzega, że opinie lub ich części, które będą składane z klauzulą “poufne” nie zostaną opublikowane, ale w takim przypadku konieczne jest wysłanie również wersji podlegającej publikacji.
Konsultowany dokument dostępny jest pod linkiem:
Konsultacje dostępne pod linkiem:
Ogólna informacja o dokumencie pod linkiem:
Jerzy Czuczman, Prezes Polskiego Forum Technologii Morskich
