Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku nabyło do swoich zbiorów polskie nosze wojskowe, które najprawdopodobniej używano na terenie Wojskowej Składnicy Tranzytowej na Westerplatte. Pierwsze wyniki ekspertyz potwierdzają ich pochodzenie.
Historię pozyskania eksponatu nakreślił w komunikacie prasowym dyrektor instytucji dr Karol Nawrocki.
„Jakiś czas temu do mojego doradcy – Adama Koperkiewicza – zgłosił się mężczyzna z bardzo ciekawą opowieścią. Dotyczyła ona działalności pana Formelli, który przez kilkadziesiąt lat w swojej piwnicy przechowywał nosze, które przywiózł z Westerplatte po 7 września 1939 roku” – wyjaśnił.
Według relacji mężczyzny, który przekazał eksponat pracownikom muzeum, nosze zostały zabrane z Westerplatte w czasie prac porządkowych i rozbiórkowych zleconych przez władze niemieckie na terenie zdobytej Składnicy. Za zgodą niemieckiego wartownika, wziął je mieszkaniec Nowego Portu, pan Formella, który zajmował się przewożeniem węgla i został zaangażowany do prac transportowych na terenie gdańskiego półwyspu.
Nosze, które trafiły do zbiorów muzeum są w dobrym stanie, mają jedynie kilka rozdarć i zabrudzeń. Znajduje się na nich także pozostałość po pieczęci, której treść jest analizowana. Wszystko wskazuje na to, że sprzęt był wykorzystywany do transportowania rannych żołnierzy, dlatego został poddany ekspertyzie w Pomorskim Uniwersytecie Medycznym w Szczecinie.
„Naszym głównym zadaniem było sprawdzenie, czy rzeczywiście na tych noszach znajduje się materiał biologiczny pochodzenia ludzkiego. Podczas analizy skupialiśmy się głównie na tych elementach, na których mogło dojść do wsiąknięcia materiału biologicznego. Poddaliśmy też analizie elementy drewniane, między innymi zaobserwowaliśmy w jednym miejscu odbitą pieczęć, prawdopodobnie odbioru technicznego” – powiedział dr hab. n. med. Andrzej Ossowski z Zakładu Genetyki Sądowej PUM.
Badania wykazały, że zabrudzenia powstały w wyniku kontaktu noszy z krwią kilku osób.
„Precyzyjnie nie jesteśmy w stanie oszacować wieku naniesienia tych plam, natomiast nasze ustalenia wspierają hipotezę, że nosze mogą pochodzić z 1939 roku i mogły być użyte na Westerplatte” – dodał Ossowski.
W wyniku kwerendy przeprowadzonej przez Muzeum II Wojny Światowej ustalono, że w 1939 r. pod wskazanym adresem w Nowym Porcie rzeczywiście mieszkał opisywany przez przekazującego pan Formella, co potwierdzają zapisy gdańskiej księgi adresowej z 1939 r.
„Spotykające się ze sobą ekspertyzy, historyczny kontekst, opowieść o tych noszach i opinia medyczna pozwalają wierzyć, że mamy do czynienia z eksponatem, który opowiada już nie o walce, ale o cierpieniu polskich obrońców z Westerplatte z września 1939 roku. To pozostawiamy jednak kwestii przyszłych badań. Te nosze mogą stać się bardzo ciekawym zabytkiem, który będzie eksponowany w Muzeum Westerplatte i Wojny 1939” – podkreślił Karol Nawrocki.
Źródło: PAP. fot. Polskie Radio
