Był pierwszym krążownikiem w polskiej flocie. Biało-czerwoną banderę podniósł 15 stycznia 1943. Okręt jednak mimo,że już pod polską banderą, wciąż nosił imię HMS „Dragon”. Dopiero 17 maja otrzymał oficjalną nazwę ORP „Dragon”. Angielski „dragon” znaczy „smok” – w XVI wieku budowano dla mającej powstać polskiej floty galeon o nazwie „Smok”, nazwa krążownika miała więc swoje historyczne uzasadnienie
6.06.1944 ORP „Dragon”, wspierając lądowanie aliantów w Normandii, ostrzeliwał cele na lądzie, m.in. zgrupowania wojsk, baterie nadbrzeżne, formacje pancerne. W kolejnych dniach prowadził skuteczny ostrzał kilkadziesiąt razy, wystrzeliwując ponad 1200 pocisków.
Krążownik 8 lipca miał ostrzeliwać niemieckie pozycje w okolicach Caen. Gdy okręt wraz z zespołem znajdował się już w pobliżu ustalonej pozycji, został zauważony przez operatora „żywej torpedy” typu „Neger”, któremu udało się zbliżyć na odległość około 400 m. Trafienie nastąpiło około godz. 4.40, mniej więcej 20 minut przed planowanym rozpoczęciem ostrzału. W wyniku eksplozji śmierć poniosła cała obsługa maszynowni, część osób w jednej z komór amunicyjnych oraz część obsługi artylerii przeciwlotniczej. Operator torpedy, podchorąży marynarki Karl Heinz Potthast, zdołał wycofać się z miejsca ataku. Został jednak wykryty przed powrotem do bazy i wzięty do niewoli.
W sumie zginęło 37, a rannych zostało 14 osób z załogi, okręt był bardzo poważnie uszkodzony. Ponieważ była to jednostka mocno już przestarzała, Brytyjczycy uznali remont za niecelowy. Został on skierowany w stronę tymczasowego portu „Mulberry”, zbudowanego przez siły inwazyjne w rejonie miasta Caen, gdzie miał być zatopiony jako wzmocnienie falochronu.
Przed ostatecznym opuszczeniem okrętu 15 lipca, nastąpił symboliczny pogrzeb zwłok, których nie udało się wydobyć z wnętrza kadłuba. Samozatopienie nastąpiło kilka dni później w linii głównego falochronu, zbudowanego z wcześniej zatopionych, wycofanych ze służby jednostek.
źródło: mmw
