30 sierpnia 1939 marszałek Edward Rydz-Śmigły podjął decyzję o odesłaniu 3 kontrtorpedowców do Wielkiej Brytanii. O godzinie 12.55 przekazano kodem flagowym z wieży sygnałowej na Oksywiu rozkaz o treści: „Dyon KT. Peking”. O godzinie 14.15 okręty pod komendą dowódcy dywizjonu kmdr por. Romana Stankiewicza opuściły Gdynię.
Plan obejmował wycofanie ORP „Burza”, „Błyskawica” i „Grom”, wobec wysokiego prawdopodobieństwa szybkiego ich zniszczenia podczas spodziewanej wojny z Niemcami. Okręty miały przejść do portów brytyjskich i wraz z Brytyjczykami prowadzić działania przeciwko III Rzeszy.
Okręty przeszły spokojnie przez Bałtyk, aczkolwiek zostały wykryte przez niemiecki okręt podwodny i patrolowiec na północ od Rozewia. Na wysokości Bornholmu zespół był śledzony przez niemieckie niszczyciele, a po wejściu do cieśniny Sund, napotkał nocą, 3 Mm na południe od latarniowca Falsterborev, niemiecki krążownik „Königsberg”, niszczyciel oraz dwa torpedowce. Ogłoszono alarm bojowy na polskich okrętach, lecz obyło się bez starcia.
Zespół by zmylić Niemców skierował się w stronę wybrzeży Norwegii, a nocą z 31 sierpnia na 1 września zmieniono kurs na Wielką Brytanię. O godz. 9.25 załogi dowiedziały się z radia o wybuchu wojny, a o 12.58 polskie okręty spotkały się z brytyjskimi niszczycielami HMS „Wanderer” i „Wallace”. Po wejściu do zatoki Firth of Forth polski dywizjon o godz. 17.37 zakotwiczył na redzie portu w Edynburgu.
Odejście polskich kontrtorpedowców na Zachód było słuszną decyzją, która pozwoliła uczestniczyć polskim okrętom w działaniach boku Royal Navy i uchroniła je od niewątpliwego szybkiego zniszczenia, czego dowiódł los ORP „Wicher”, i stawiacza min ORP „Gryf”, które zostały zatopione w Helu przez niemieckie lotnictwo już 3 września 1939.
źródło/fot. mmw
