Inicjatywa Trójmorza rozpoczęła się jako projekt polityczny, dziś skupia się na sprawach praktycznych – mówił podczas jednego z paneli XXX Forum Ekonomicznego w Karpaczu wiceszef polskiej dyplomacji Paweł Jabłoński. Jako jeden z priorytetów Inicjatywy wskazywał dalszy rozwój sektora cyfrowego.
Wiceszef MSZ i pełnomocnik rządu ds. Inicjatywy Trójmorza, który wziął udział w panelu „Pięć lat Inicjatywy Trójmorza. Osiągnięcia, cele, perspektywy na przyszłość” stwierdził, że sam projekt rozpoczynał się od współpracy politycznej krajów regionu, jednak ewoluował w kierunku wspólnego działania na rzecz konkretnych inwestycji.
Wśród filarów wspólnych działań krajów wchodzących w skład tego formatu wymieniał rozwój infrastruktury drogowej, energetycznej oraz rozwój sektora cyfrowego.
Nawiązując do początków Inicjatywy wiceszef polskiej dyplomacji stwierdził, że podczas rozmów akcesyjnych i po wejściu do UE Polska oraz kraje regionu skupiały się na współpracy na osi wschód-zachód, intensyfikowały integrację i próbowały dogonić bardziej rozwinięte kraje Europy Zachodniej. Jednak – jak dodał – brakowało wówczas współpracy między krajami członkowskimi z regionu. „Współpraca regionalna nie była skuteczna i nie pozwalała na wykorzystanie potencjału tego regionu” – ocenił Jabłoński.
Wiceszef MSZ podkreślił, że w trakcie minionych sześciu lat funkcjonowania Inicjatywy udało się m.in. przyspieszyć rozwój sieci dróg w Polsce czy zwiększyć inwestycje w infrastrukturę energetyczną, co – jak podkreślał – zwiększa bezpieczeństwo i pozwala uniezależnić się politycznie i gospodarczo od Rosji.
Jabłoński akcentował także potrzebę dalszego rozwoju sektora cyfrowego wśród krajów Trójmorza. „Powinniśmy się skupić na tych obszarach, które nas definiują teraz – internet, dostęp do informacji, smart connectivity, czyli koncepcja inteligentnego porozumiewania się” – mówił.
Wiceszef polskiej dyplomacji oceniał, że ucyfrowienie gospodarek, digitalizacja w sektorze energetycznym i duże inwestycje w obszarze cyberbezpieczeństwa będą istotnymi czynnikami w rozwoju tego sektora. „Potrzebne są duże inwestycje i zacieśnianie więzi oraz większa koordynacja w zakresie przyjmowania dobrych standardów i certyfikacji projektów” – mówił Jabłoński.
Wiceszef MSZ podkreślał, że Inicjatywa cieszyła się poparciem już kilku administracji amerykańskich, w tym zarówno Baracka Obamy, Donalda Trumpa, jak i obecnie Joe Bidena, a amerykański Kongres przyjął rezolucję ws. Inicjatywy ponad podziałami politycznymi. „Wydaje się, że Inicjatywa Trójmorza cieszy się za oceanem zainteresowaniem, poparciem, szczególnie w kontekście inwestycji” – mówił.
Jabłoński zapewniał, że format ten cieszy się zainteresowaniem także krajów Europy Zachodniej oraz państw niebędących członkami UE, w tym z Bałkanów Zachodnich i Partnerstwa Wschodniego. „To, co rozpoczęło się jako projekt polityczny, skupia się dziś na sprawach praktycznych, koordynacji na poziomie administracyjnym, na poziomie rządowym i to są elementy prawdziwego sukcesu, jakim jest Inicjatywa Trójmorza” – powiedział wiceszef MSZ.
Pytany o zaangażowanie Niemiec wiceszef polskiej dyplomacji podkreślił, że Polska obserwuje bieżące wydarzenia za zachodnią granicą przed wyborami. „Nie pokusiłbym się o wskazanie, kto będzie przyszłym kanclerzem Niemiec, jednak jestem absolutnie przekonany, że niemiecki rząd, który już do tej pory deklarował swoje zainteresowanie i chciał dołączyć do niektórych projektów Inicjatywy Trójmorza utrzyma ten trend, tę tendencję, bo to po prostu dobre rozwiązanie dla wszystkich krajów” – mówił Jabłoński.
Zdaniem wiceszefa MSZ sama Inicjatywa to po prostu nowy instrument do realizacji tych samych celów, które przyświecały UE od momentu jej powstania.
Pytany o ewentualne trudności w rozwoju Inicjatywy Jabłoński stwierdził, że wciąż wyzwaniem jest budowa tego formatu jako marki na arenie międzynarodowej, w której udział wiązałby się z praktycznymi, konkretnymi korzyściami.
Inicjatywa Trójmorza jest platformą współpracy 12 państw położonych między Adriatykiem, Bałtykiem i Morzem Czarnym. Została powołana w 2015 r. przez prezydentów: Polski – Andrzeja Dudę i Chorwacji – Kolindę Grabar-Kitarovicz. Jej celem jest wzmacnianie spójności UE poprzez zacieśnienie współpracy infrastrukturalnej, energetycznej i gospodarczej państw Europy Środkowej.
Członkami Inicjatywy Trójmorza są: Austria, Bułgaria, Chorwacja, Czechy, Estonia, Litwa, Łotwa, Polska, Rumunia, Słowacja, Słowenia i Węgry.
W 2019 r. zainicjowany został natomiast przez Bank Gospodarstwa Krajowego i rumuński EximBank Fundusz Trójmorza. Stanowi on ekonomiczny instrument Inicjatywy Trójmorza. Przedstawiciele Funduszu deklarują zebranie ok. 3-5 mld euro. Inwestycje z tych środków w infrastrukturę mają zniwelować różnice w rozwoju między krajami regionu a zachodnią częścią Starego Kontynentu oraz rozwinąć połączenia na osiach Północ-Południe.
Źródło: PAP fot.: archiwum
