Lata 20-te i 30-te XX wieku to czasy, których realia, styl oraz życie codzienne fascynują i inspirują kolejne pokolenia. Dla polskiego wybrzeża, które po ponad 120 latach znów stało się otwartą bramą Rzeczypospolitej na świat, był to okres intensywnego rozwoju zarówno portów, miast, miasteczek, jak i ich społeczności. Unikatowe kolekcje fotografii z tamtych czasów składają się na nową, wirtualną ekspozycję Narodowego Muzeum Morskiego w Gdańsku: „Polskie wybrzeże w okresie międzywojennym na archiwalnych zdjęciach i pocztówkach”. Wystawa jest dostępna od 1 października 2021 roku na stronie internetowej NMM.
W dwudziestoleciu międzywojennym wzdłuż odzyskanego pasa wybrzeża dynamicznie rozbudowywano infrastrukturę gospodarczą, komunikacyjną, militarną i turystyczną. Rok 1926 to rok uzyskania praw miejskich przez Gdynię, w której wybudowano nowoczesny port handlowy i wojenny oraz stocznię. Rozwijano sieć kolei łączącą Wybrzeże z resztą kraju; nad morzem, szczególnie w Gdyni, masowo osiedlała się ludność napływowa, która wiązała swoje życie z pracą na morzu i w nowych portach. Rejony nadmorskie stały się również celem podróży turystycznych; w okresie letnim korzystano z plaż, powstawały kurorty i domy wczasowe, licznie odwiedzane przez mieszkańców całego kraju. Dla ówczesnych elit budowano też prywatne letnie rezydencje. – Wszystkie te aspekty nadmorskiego życia były uwieczniane na zdjęciach i pocztówkach. Wiele z nich to dziś egzemplarze wyjątkowe. – mówi dr Robert Domżał, Dyrektor NMM. – Właśnie te zbiory, pozyskane przez Narodowe Muzeum Morskie w ciągu ostatnich lat, stanowią kanwę nowej wystawy.
Prezentowane materiały to przede wszystkim kolekcja fotografii Władysława Toczyłowskiego, który udokumentował swoją podróż na polskie Wybrzeże w latach 1932 – 1934. W przygotowanym przez niego albumie, zatytułowanym „Widoki Polskiego Morza i Półwyspu”, możemy znaleźć przedstawienia życia codziennego w różnych miejscowościach Mierzei Helskiej: Helu, Jastarni, Juraty czy Kuźnicy. Utrwalone w kadrze zostały też widoki ulic nowo powstałej Gdyni, jak również Święto Morza, organizowane w tym mieście w latach 1932 i 1933. Autor drugiego z albumów pozostaje anonimowy. Zbiór ten został przygotowany z wykorzystaniem ogólnodostępnych zdjęć pamiątkowych i kart pocztowych pochodzących z lat 30. XX wieku. Tematyka zdjęć także koncentruje się na polskim Wybrzeżu, od Gdyni, poprzez półwysep, aż po Karwię i Żarnowiec.
– Zastosowaliśmy rozwiązanie polegające na wprowadzeniu głosu lektora jako przewodnika po naszej kolekcji.- mówi Maciej Maksymowicz, kurator wystawy. – O prezentowanych na fotografiach miejscach opowiada on słowami Józefa Staśki, autora wydanego w 1926 roku „Przewodnika po polskiem wybrzeżu”. Dla podkreślenia atmosfery epoki zachowaliśmy oryginalną wymowę. – dodaje. Dopełnieniem prezentowanych zdjęć, umożliwiającym orientację w terenie, są trzy mapy, opublikowane w 1921, 1926 oraz 1929 roku nakładem Księgarni Polskiej rodziny Winnickich w Gdyni.
Projekt zyskał uznanie i został w całości sfinansowany ze środków programu „Niepodległa”, w jego ramach powstał również ilustrowany katalog książkowy. Zarówno wystawa, jak i towarzysząca jej publikacja zostały przygotowane w polskiej i angielskiej wersji językowej.
źródło/fot. nmm.pl
