Symbolem polskiego bohaterstwa, które na pokolenia stało się wzorem kształtowania polskiego patriotyzmu jest obrona Westerplatte z września 1939 roku. Ponad 200 polskich żołnierzy atakowanych z lądu, powietrza oraz z morza przez 7 dni stawiało zacięty opór przeważającym siłom niemieckim. Ciekawa historia spotkała tych samych żołnierzy, którzy w roku 1945 w regionie Pomorza Zachodniego, a dokładnie na terenie Koszalina oraz okolic uczestniczyli w tworzeniu zrębów polskiej państwowości.
O wydarzeniach z tamtych lat opowiada film „Żołnierze z Westerplatte w Koszalinie”, który został zrealizowany przez Stowarzyszenie Rekonstrukcji Historycznej ,,Gryf”, działającej na terenie Koszalina i Pomorza Środkowego. Na pytania dotyczące powyższego projektu historycznego odpowiedział jeden z twórców filmu – Marcin Maślanka, prezes Stowarzyszenia Rekonstrukcji Historycznej „Gryf”.
Co stało się dla Państwa motywacją do nakręcenia filmu o polskich żołnierzach z Westerplatte w Koszalinie?
„Zajmujemy się odkrywaniem i upowszechnianiem lokalnej historii, związanej z Pomorzem Środkowym. Robimy to m.in. poprzez produkcję filmów historycznych o kombatantach AK mieszkających na naszym terenie lub o wydarzeniach czy postaciach historycznych, które naznaczyły swoją obecnością lub działaniem te tereny, pozostawiając na nich jakiś ślad polskości. Odkrywając wojenną i powojenną historię Koszalina trafiliśmy na ślad obecności w Koszalinie w 1945r. grupy byłych polskich jeńców wojennych, którzy się tu pojawili w marcu 1945r. jako jedna z pierwszych polskich grup, po zajęciu miasta przez sowietów. Okazało się, że ta grupa jeńców to polscy żołnierze walczący w 1939r. na Westerplatte. Po 5 latach spędzonych w niewoli niemieckiej, front zastał ich w Koszalinie i tu od razu włączyli się tworzenie zrębów polskiej państwowości, zaangażowali się bowiem w tworzenie pierwszej służby porządkowej w mieście. Stwierdziliśmy, że jest to dobry temat na film zwłaszcza, że jest to historia mało znana mieszkańcom Koszalina i regiony.
Jakie największe trudności miały miejsce podczas początkowej fazy realizacji filmów historycznych m.in. w kontekście realizacji filmu „Żołnierze z Westerplatte w Koszalinie”?
„Wiedzy na temat tych żołnierzy było mało i trzeba było najpierw łączyć wątki, poszczególne nitki tej historii, prowadzić kwerendę, zbierać relacje świadków i to zajęło sporo czasu ale udało się powstał scenariusz filmu. Później największym problemem było znalezienie odpowiedniej scenografii, starych budynków i kamienic. Potrzebujemy zawsze takich, które są bez szyldów współczesnych i plastikowych okien, co jest zmorą dla filmowców. Na szczęście udało się takie miejsca znaleźć. Robiliśmy również retrospekcję do roku 1939 i pokazywaliśmy kontekst walk na Westerplatte. W tych scenach nie kręciliśmy zdjęć w oryginalnym miejscu w Gdańsku, ale za nabrzeże Westerplatte posłużyły nam plaże w okolicach Unieścia na Pomorzu Środkowym. No oczywiście trzeba wspomnieć o finansowaniu – to zawsze jest trudne. My jako organizacja pozarządowa piszemy wnioski dotacyjne i czasami pieniądze dostajemy a czasami nie i wtedy tak musimy łatać budżet filmu żeby jakoś ten film zrobić.
Jakie przełożenie ma powyższa produkcja w kwestii szerzenia lokalnego patriotyzmu w regionie oraz czy przekaz promowany przez film dociera w sposób efektywny do młodego pokolenia?
„Staramy się by każda nasza produkcja oprócz wiedzy historycznej niosła ze sobą również ładunek patriotyczny, by działała na emocje i patriotyzm rozbudzała. Ma to znaczenie szczególnie w miejscu, w którym jesteśmy: Pomorze to dawne tereny niemieckie, każdy z nas przyjechał tutaj skądś indziej. To powoduje, że lokalne więzi są jeszcze słabe, patriotyzm jest słabszy i przywiązanie do historii również. Dlatego my w swoich filmach staramy się wyszukiwać takie postacie i historie, które są związane z naszym terenem i tutaj są znakami polskości. Obserwujemy co chce oglądać młodzież. Staramy się by nasze historie były okraszone ciekawymi scenami fabularnymi, scenami bitewnymi, czy atrakcyjną muzyką. Filmy nasze trafiają do szkół w regionie i cieszy nas, że przez młodych widzów są oglądane, Mamy, powiem nieskromnie sporą grupę fanów, która z niecierpliwością zawsze wyczekuje nowych produkcji.
JK/ fot./ mat. filmowy Studiojart
