Porozumienie międzyrządowe ze strony polskiej podpisał ambasador RP w Londynie Edward Raczyński, ze strony rządu brytyjskiego podsekretarz stanu w ministerstwie spraw zagranicznych sir Alexander Cadogan.
Układ, na mocy którego utworzono Oddział Polskiej Marynarki Wojennej w Wielkiej Brytanii (The Polish Naval Detachement in Great Britain) był efektem wizyty, którą na Wyspach Brytyjskich odbywał generał Władysław Sikorski. Naczelny Wódz odwiedził m.in. 16 listopada w Dundee załogi polskich okrętów podwodnych „Orzeł” i „Wilk”. Udekorował kpt. mar. Jana Grudzińskiego Krzyżem Virtuti Militari, grupę członków załóg obu okrętów Krzyżami Walecznych.
Podpisane porozumienie zawierało w siedmiu artykułach szczegółowe wytyczne współpracy polsko-brytyjskiej na czas trwania wojny. Dopuszczało między innymi możliwość przekazywania okrętów Royal Navy Marynarce Wojennej RP. Okręty po obsadzeniu polskimi załogami, miały pływać pod dowództwem polskich oficerów i pod polską banderą. W większości otrzymywały także nowe, polskie nazwy. Przekazywane okręty miały być wypożyczane PMW i pozostawać własnością rządu brytyjskiego. Załączone dodatkowe protokoły regulowały prawa i obowiązki obydwu stron. Wszelkie koszty, poniesione w związku z wykonaniem tego układu przez władze brytyjskie, miały zostać na ich żądanie pokryte przez stronę polską.
Pierwszym okrętem, który na mocy tego układu podniósł 5 maja 1940 polską banderę, był niszczyciel ORP „Garland”, ostatnim krążownik ORP „Conrad” – 4 października 1944.
Ponadto: krążownik – „Dragon”; niszczyciele – „Piorun”, „Orkan”; niszczyciele eskortowe: „Krakowiak”, „Kujawiak”, „Ślązak”; okręty podwodne – „Jastrząb”, „Sokół”, „Dzik”, ścigacze…., czasowo, przejęte okręty francuskiej MW.
źródło/ fot. Muzeum Marynarki Wojennej w Gdyni
