Polski Portal Morski
Konserwacja i rekonstrukcja cyfrowa drewnianych łodzi klepkowych, na przykładzie wraków z Zatoki Puckiej
Aktualności Turystyka

Konserwacja i rekonstrukcja cyfrowa drewnianych łodzi klepkowych, na przykładzie wraków z Zatoki Puckiej – międzynarodowe warsztaty

W Ośrodku Kultury Morskiej w Gdańsku odbyły się warsztaty w formie online dla partnerów projektu „2 statki – wspólne morze. Sołdek i Vityaz: dziedzictwo morskie Polski i Rosji. Prelegenci z Narodowego Muzeum Morskiego w Gdańsku  przedstawili proces konserwacji drewnianej łodzi P2, od momentu wydobycia, aż do rekonstrukcji.

Międzynarodowe warsztaty to element wieloletniej współpracy pomiędzy Narodowym Muzeum Morskim, Muzeum Oceanu Światowego oraz Bałtyckim Federalnym Uniwersytetem im. Immanuela Kanta w Kaliningradzie. Dwugodzinne spotkanie poprowadził Jakub Adamczak – koordynator projektu oraz dr Marcin Westphal – wicedyrektor ds. merytorycznych Narodowego Muzeum Morskiego.

Łódź wydobyta w 250 częściach

Głównym tematem spotkania było drewno łodzi P2, które zostało ekstremalnie zniszczone w czasie ponadtysiącletniego zalegania na małej głębokości w zanieczyszczonej Zatoce Puckiej. Wydobyty obiekt został przekazany do pracowni konserwatorskiej, tam był badany, konserwowany, a następnie zrekonstruowany.

– W pierwszym etapie pobrano próbki w celu określenia gatunków drewna i stopnia jego zniszczenia oraz wykrycia szkodliwych substancji. Ustalono, że do budowy łodzi o cechach skandynawsko-słowiańskich użyto kilku gatunków drewna, co utrudniało konserwację. Na podstawie badań opracowano dwuetapową metodę konserwacji z zastosowaniem glikolu polietylenowego (PEG-u). – tłumaczyła dr Irena Jagielska z Działu Konserwacji Muzealiów.

Ten etap konserwacji przeprowadzono w metalowej wannie z systemem ogrzewania, mieszania i zatężania roztworu konserwującego.

– Osobno konserwowano długą stępkę w specjalnie do tego celu skonstruowanej wannie. Po kilku latach nasycania drewna PEG-iem nastąpiło powolne suszenie, w celu usunięcia resztek wody. Wraz z powstaniem Centrum Konserwacji Wraków Statków w Tczewie zaistniała możliwość rekonstrukcji łodzi. – dodała dr Irena Jagielska.

W tym celu wykonano metalowy stelaż o pierwotnym kształcie łodzi, a na nim umocowano w odpowiednich miejscach zakonserwowane części wraka P2. Pod koniec lutego obiekt będzie można podziwiać podczas wystawy „Truso – legenda Bałtyku” w głównej siedzibie Muzeum na Ołowiance.

Cyfrowa rekonstrukcja wraków

W zbiorach Narodowego Muzeum Morskiego w Gdańsku znajdują się dwa wraki łodzi wydobytych z portu średniowiecznego w Pucku. Podniesiony w 2005 r. wrak P2 to pozostałości jednostki bojowej datowanej na X stulecie, natomiast wrak P3, wydobyty w 1990 r., to łódź transportowa datowana na XII w. Obie łodzie zostały poddane konserwacji w Pracowni Konserwacji NMM. Łódź P3 znajduje się obecnie w CKWS w Tczewie, natomiast wrak P2 w Gdańsku na Ołowiance na wspomnianej wystawie „Truso – legenda Bałtyku”.

– Od 2011 r. nasze Muzeum dysponuje możliwością wykonywania cyfrowej dokumentacji elementów konstrukcyjnych pozyskiwanych wraków. Współczesne metody dokumentacji są znacznie dokładniejsze od tradycyjnych, dając jednocześnie badaczom nowe narzędzia analizy zabytków i publikacji wyników badań, a także nowe możliwości prezentacji zabytków na wystawach muzealnych, czy w materiałach udostępnianych online. – mówił Paweł Litwinienko z Działu Badań Podwodnych.

W latach 2016-2018 wykonano dokumentację cyfrową elementów konstrukcyjnych obu omawianych wraków, zgodnie z metodyką opracowaną w ośrodkach zachodnioeuropejskich dla dokumentacji m. in. wraków z Roskilde, czy statku średniowiecznego z Newport. Przy zastosowaniu służącego do tworzenia wszelkiego rodzaju projektów w środowisku trójwymiarowym oprogramowania Rhinoceros 3D oraz dokumentacji terenowej przystąpiono do odtworzenia stanu zachowania obu wraków, składając ze sobą poszczególne elementy.

– Następnym etapem prac była próba odtworzenia niezachowanych elementów wraka, otrzymując w efekcie rekonstrukcję kompletnej jednostki. Pozwoliło to, przy zastosowaniu dostępnych narzędzi obliczeniowych, na przeprowadzenie analizy danych hydrostatycznych, takich jak ładowność, wyporność, czy zanurzenie jednostki. Podczas wystąpienia zaprezentowane zostały rekonstrukcje łodzi P2 oraz P3 wraz z wynikami przeprowadzonych analiz hydrostatycznych – dodał Paweł Litwinienko.

Międzynarodowe warsztaty dotyczące konserwacji i rekonstrukcji cyfrowej drewnianych łodzi klepkowych, na przykładzie wraków z Zatoki Puckiej pozwoliły partnerom projektu na wymianę doświadczeń, dotyczących podwodnej archeologii i ratowania dziedzictwa morskiego. Spotkanie w formie online było o tyle ważne, że prelegentom przysłuchiwali się studenci Bałtyckiego Federalnego Uniwersytetu im. Immanuela Kanta w Kaliningradzie.

źródło/ fot. NMM

Zobacz podobne

Orsted i Politechnika Warszawska będą kształcić specjalistów morskiej energetyki wiatrowej

KM

Zmiany w zarządzie i radzie nadzorczej PERN

KM

Zaślubiny Polski z morzem. Bezpłatne warsztaty dla dzieci

KM

Zostaw komentarz

Ta strona wykorzystuje pliki cookie, aby poprawić Twoją wygodę. Zakładamy, że nie masz nic przeciwko, ale możesz zrezygnować, jeśli chcesz. Akceptuję Czytaj więcej

Polityka prywatności i plików cookie