Pretekstem do wizyty, na zaproszenie Senatu Wolnego Miasta, było uczczenie pamięci, pochowanych w Gdańsku w sierpniu 1914, 15 marynarzy z krążownika „Magdeburg” (wysadzony w powietrze przez własną załogę, po wejściu na skały w Zatoce Fińskiej). Okręt zacumował w Nowym Porcie, naprzeciw Westerplatte.
Dowódca okrętu Käpitan zur See Gustav Kleikamp przed podróżą otrzymał tajne plany, które przewidywały ostrzelanie polskiej Wojskowej Składnicy Tranzytowej na Westerplatte, a po złamaniu jej oporu, udział w działaniach przeciw flocie polskiej. „Schleswig-Holstein” 18 sierpnia opuścił Kilonię, w Zatoce Strand pobrał amunicję, po czym 22 sierpnia skierował się, z krótkim postojem w Świnoujściu, do Gdańska. Na wysokości Ustki, podczas spotkania z 1. Flotyllą Trałowców, na pokład pancernika zaokrętowano marynarzy z kompanii szturmowej Kriegsmarine.
26 sierpnia odbyły się uroczystości upamiętniające marynarzy z „Magdeburga”. Po nich pancernik przeholowano z Nowego Portu w rejon twierdzy Wisłoujście, gdzie wyokrętowano kompanię szturmową. Dyskretnie utrzymywano wachtę bojową artylerii 150 mm, maszyny były w gotowości, aby w ciągu 30 minut uzyskać moc potrzebną do odcumowania. Pierwszy termin agresji – 26 sierpnia został odwołany – tak więc „Schleswig Holstein” wszedł na karty wielkiej historii dopiero 1 września o godz. 4.45…
„Schleswig-Holstein” (zbud. 1908) – był jednym z 5 pancerników typu „Deutschland” – ostatnich w Kaiserliche Marine „przeddrednotów”. Brał udział w I wojnie światowej, m.in. bitwie jutlandzkiej – po trafieniu ciężkim pociskiem w kazamatę zginęło wówczas 3 marynarzy.
Po zakończeniu I wojny światowej, pozwolono Niemcom zachować 6 przestarzałych pancerników. „Schleswig-Holstein” początkowo pełnił funkcję hulku mieszkalnego. W 1926, po remoncie i modernizacji, ponownie wszedł do służby, jako okręt flagowy Reichsmarine (do 1935). Zimą 1927/28, po połączeniu pierwszego komina z drugim, okręt widocznie zmienił sylwetkę .
Źródło/fot.: Muzeum Marynarki Wojennej w Gdyni
