Polski Portal Morski
Aktualności Offshore Ważne

Bezzałogowa łódź z PG pomoże chronić polskie porty i morskie farmy wiatrowe

Zespół naukowców pod kierownictwem prof. Łukasza Kulasa z Politechniki Gdańskiej tworzy innowacyjną, bezzałogową łódź nowej generacji – „Hornet”. Jednostka będzie pierwszą tego typu w Polsce: z możliwościami działania półautonomicznego i autonomicznego. Docelowo może posłużyć m.in. przy inspekcji kanałów żeglugowych i patrolowaniu farm wiatrowych na morzu – np. do wykrywania obiektów, które nie powinny znaleźć się na danym obszarze.

Łódź z bazowym wyposażeniem jest już gotowa. Naukowcy z PG pracują teraz nad rozwiązaniami w zakresie tzw. technologii brzegowych (edge) i chmurowych (cloud) z zastosowaniem sztucznej inteligencji oraz uczenia maszynowego. Opracują i wdrożą system bezpiecznej, niezawodnej (m.in. odpornej na działanie urządzeń zagłuszających) komunikacji bezprzewodowej, która będzie służyła do zapewnienia komunikacji z wieloma jednostkami bezzałogowymi jednocześnie.

„Hornet” odbył już testy, które naukowcy przeprowadzili m.in. na Motławie oraz w kanale Martwej Wisły. Teraz – na okres zimowy – wróci do hangaru. Zanim wróci na wodę, zyska kolejne elementy wyposażenia, które poprawią jej funkcjonalność i zapewnią pierwsze możliwości autonomicznego działania. 

Inteligentne rozwiązania oparte o technologie brzegowe i chmurowe

– Zainteresowanie systemami krytycznymi dla bezpieczeństwa opartymi na inteligentnej analizie danych jest coraz większe – mówi dr hab. inż. Łukasz Kulas, prof. uczelni, kierownik projektu TRANSACT z Katedry Inżynierii Mikrofalowej i Antenowej na Wydziale Elektroniki, Telekomunikacji i Informatyki, koordynator Centrum Technologii Cyfrowych PG. – Nasi partnerzy biznesowi poszukują niezawodnych rozwiązań poprawiających bezpieczeństwo systemów cyberfizycznych, których koszty instalacji i utrzymania są możliwie małe. W odpowiedzi na te oczekiwania w projekcie wykorzystamy zarówno technologie brzegowe, jak i chmurowe, dzięki czemu nasze rozwiązania będą bardziej odporne, uniwersalne i inteligentne.

Oprócz nowoczesnych sensorów nawigacyjnych „Hornet” będzie wyposażony w różnego rodzaju zaawansowane sensory znane z samochodów autonomicznych, jak np. lidary, które precyzyjnie wykrywają kształty obiektów na powierzchni wody, a także radary krótkiego zasięgu, kamery termowizyjne i wizyjne oraz sonary akustyczne pozwalające na dokładne obrazowanie tego, co jest pod powierzchnią wody.

¬– Wszystkie dane pochodzące z urządzeń/sensorów będą gromadzone w komputerze pokładowym (na tzw. brzegu sieci). Poprzez szybkie przetwarzanie tych danych łódź będzie mogła w przyszłości podejmować decyzje – mówi prof. Kulas. – Zainstalowane zostaną też różnego rodzaju systemy pozwalające zapewnić bezpieczeństwo manewrowe i operacyjne. Łódź będzie przemieszczać się po zaplanowanej trasie, jednak gdy pojawi się jakiś nieprzewidziany obiekt, ominie go lub zahamuje. Zadziałają tu mechanizmy podobne do tych, jak w przypadku tempomatu aktywnego w samochodach.

Z kolei rozwiązania związane z przetwarzaniem w chmurze będą polegały na sprawdzaniu, w jaki sposób łódź operuje i jak podejmowane są odpowiednie decyzje.

– W chmurze będzie też łatwiej otrzymać informacje o pozycjach innych obiektów, pogodzie, optymalnej trasie, jak oszczędzić paliwo, itd., a w razie konieczności na bieżąco poprawiać działanie algorytmów sztucznej inteligencji pracujących na łodzi – dodaje kierownik projektu.

W projekcie zostaną zastosowane rozwiązania wypracowane w innym projekcie, w tym efektywne energetycznie anteny inteligentne, które jest oryginalnym produktem Politechniki Gdańskiej wykorzystywanym do podnoszenia wiarygodności komunikacji bezprzewodowej. Anteny te mogą w ciągu kilku sekund zrekonfigurować swoje działanie, aby zneutralizować wpływ cyberataków, których celem jest zagłuszenie komunikacji bezprzewodowej.  Wykorzystaniem tego typu rozwiązań zainteresowana jest już m.in. firma Airbus.

Współpraca PG z PRS

Politechnika Gdańska i Polski Rejestr Statków S.A. (PRS) we wrześniu 2021 r. zawarły porozumienie o współpracy w obszarze prac badawczo-rozwojowych prowadzonych w celu opracowania oryginalnych innowacyjnych (semi-) autonomicznych oraz bezzałogowych platform nawodnych nowej generacji, przede wszystkim w zakresie projektu TRANSACT. PRS będzie opiniować bezpieczeństwo łodzi.

– Celem współpracy jest opracowywanie i testowanie bezpieczeństwa nowych technologii, rozwiązań i algorytmów, w tym m.in. rozproszonych systemów cyberfizycznych połączonych z rozwiązaniami chmurowymi, niezawodnej komunikacji bezprzewodowej oraz algorytmów sztucznej inteligencji i uczenia maszynowego, dla nawodnych pojazdów (semi-) autonomicznych lub bezzałogowych (np. USV) – wylicza Grzegorz Pettke, dyrektor Pionu Okrętowego PRS.  – Wspólne działania podczas realizacji tego projektu mają przyczynić się do wypracowania innowacyjnych i bezpiecznych rozwiązań proceduralnych i prawnych, zgodnie z wytycznymi Międzynarodowej Organizacji Morskiej (IMO). Umożliwi to komercjalizację tego typu środków transportu wodnego, czyniąc Polskę  i polski przemysł okrętowy ważnym ośrodkiem rozwoju nowej technologii – dodaje.

Na lokalne potrzeby, ale też dla światowych gigantów

Prototyp łodzi powstaje w ramach projektu badawczo-rozwojowego “TRANSACT – Transform safety-critical cyber-physical systems into distributed solutions for end-users and partners” (Transformacja cyberfizycznych systemów o kluczowym znaczeniu dla bezpieczeństwa w rozproszone rozwiązania dla użytkowników końcowych i partnerów).

Jest to międzynarodowe przedsięwzięcie o łącznym budżecie 26,5 mln euro (budżet projektu dla PG to ponad 1 mln euro) realizowane w ramach programu HORYZONT 2020 we współpracy z partnerami z Niemiec, Finlandii, Danii, Norwegii, Hiszpanii, Austrii, Belgii i Holandii.

Wykorzystaniem autonomicznej łodzi z PG – która oprócz inspekcji kanałów żeglugowych, do których wpływają statki i pobierania próbek wody w celu wykrycia ewentualnych zanieczyszczeń, może służyć do monitorowania konstrukcji offshore, w tym przyszłych farm wiatrowych – zainteresowane są firmy z Europy.

Równolegle do realizacji projektu europejskiego, zainaugurowana została współpraca na gruncie lokalnym w ramach Inteligentnych Specjalizacji Pomorza. To inicjatywa uruchomiona przez Urząd Marszałkowski Województwa Pomorskiego, a jednym z celów jej zainicjowania była konsolidacja i zacieśnienie współpracy pomiędzy branżą morską i ICT na Pomorzu, które animowane są odpowiednio przez Gdański Inkubator Starter oraz Klaster Interizon. W wyniku współpracy powstała m.in. grupa zadaniowa Pomorskiego Klastra ICT Interizon skupiająca podmioty zainteresowane wspólnym rozwojem produktów w zakresie łodzi bezzałogowych i autonomicznych.

– Otwartość Politechniki Gdańskiej na współpracę pozwala firmom z branży ICT tworzyć komponenty, w tym zaawansowane algorytmy i systemy stanowiące część rozwiązań przyszłej łodzi autonomicznej. Liczymy na to, że powstanie łańcuch wartości z udziałem wielu polskich firm oraz innowacyjny produkt. Już teraz zapraszamy wszystkie zainteresowane podmioty do współpracy – podkreśla Jarosław Parzuchowski, prezes zarządu Fundacji Klaster Interizon.

źródło/ fot. Poitechnika Gdańska, Fot. Mateusz Groth

Zobacz podobne

Lotos Asfalt dostarczy paliwo dla statku badawczego Baltica

AB

Polskie ro-paxy gotowe na unijny program „Fit for 55”

BS

Modernizacja śluz Nowa Wieś oraz Sławięcice zakończona

AB

Zostaw komentarz

Ta strona wykorzystuje pliki cookie, aby poprawić Twoją wygodę. Zakładamy, że nie masz nic przeciwko, ale możesz zrezygnować, jeśli chcesz. Akceptuję Czytaj więcej

Polityka prywatności i plików cookie