Do objęcia takiego stanowiska oficer przygotowuje się praktycznie przez całą swoją służbę – podkreśla kmdr por. Maciej Matuszewski, szef sztabu pierwszej grupy Stałego Zespołu Okrętów NATO. Fregaty tworzące SNMG1 spędziły trzy dni w gdyńskim porcie. Celem wizyty było uzupełnienie zapasów przed dalszą działalnością.
Dobrze być w domu?
No pewnie! Nie było mnie tutaj od lipca. Odkąd zostałem szefem sztabu SNMG1, mieliśmy okazję współpracować z okrętami naszej marynarki, ale do polskiego portu zespół jeszcze nie zawijał. W piątek SNMG1 pojawił się w Gdyni, by uzupełnić zapasy. Choć nie będzie to długa wizyta, bo już w poniedziałek rano wracamy na morze, bardzo się z tego powodu cieszę.
Od lipca zapewne mnóstwo się w Pana życiu działo. Jakie zadania w tym czasie wykonywał zespół?
Rzeczywiście, ten czas spędziliśmy bardzo aktywnie. U wybrzeży Portugalii braliśmy udział w międzynarodowych ćwiczeniach „Dynamic Messenger”, które były poświęcone bojowemu wykorzystaniu różnych dronów: latających, nawodnych i podwodnych. Dołączyliśmy również do manewrów „Joint Warrior”. One z kolei rozgrywane były na wodach brytyjskich. Złożony scenariusz zakładał m.in. symulowane uderzenia na cele lądowe i wyprowadzenie kontrataku. Dużo czasu spędziliśmy na Bałtyku. Tutaj bardzo intensywnie ćwiczyliśmy z polską marynarką, która posłała na morze fregatę ORP „Gen. T. Kościuszko”, korwetę ORP „Kaszub” czy okręt patrolowy ORP „Ślązak”. Z kolei tuż przed wejściem do Gdyni spędziliśmy dwa tygodnie u wybrzeży Finlandii, gdzie uczestniczyliśmy w manewrach „Freezing Winds”. Operowaliśmy na bardzo ciekawych i wymagających akwenach, pośród szkierów, czyli archipelagu niezliczonych skalistych wysepek. Oprócz tego prowadziliśmy monitoring ruchu rosyjskich okrętów i wiele działań szkoleniowych wewnątrz zespołu. Trudno przy tym wskazać, które z tych zadań było najważniejsze. Wszystkie te przedsięwzięcia tworzyły różnorodną mozaikę, składającą się na codzienną działalność zespołu.
W SNMG1 jest Pan szefem sztabu. Z czym się wiąże ta funkcja?
Sztab został powołany do tego, by zapewnić dowódcy zespołu wsparcie w kierowaniu poczynaniami okrętów. W tej chwili w skład SNMG1 wchodzą dwie fregaty: HNLMS „Tromp” z Holandii oraz HDMS „Esbern Snare” z Norwegii. Pierwsza pełni zarazem funkcję jednostki flagowej. Na jej pokładzie rezyduje dowódca zespołu – obecnie komodor Jeanette Morang z holenderskiej marynarki wojennej – oraz sztab. Od lipca liczba okrętów wielokrotnie się jednak zmieniała. W szczytowym okresie było ich osiem. Taka fluktuacja nie jest niczym szczególnym. Wynika z przyjętego wcześniej planu.
Wracając jednak do sztabu – pracują w nim specjaliści z różnych dziedzin. Mamy więc ekspertów od łączności, działań nawodnych, podwodnych, powietrznych, planowania bliskiego i dalekiego. Dbamy o to, by polecenia dowódcy zostały szybko i sprawnie przełożone na rozkazy, które dotrą do poszczególnych załóg. Do nas trafiają też informacje zwrotne z okrętów. Prowadzimy również analizę sytuacji na morzu, wyciągamy wnioski, rekomendujemy dowódcy pewne rozwiązania, choć oczywiście ostateczny głos należy do pani komodor. Sztab zajmuje się wreszcie organizacją wszelkich działań zespołu – od szkoleń po wizyty w portach. Jako jego szef pełnię funkcję zastępcy dowódcy. Muszę być gotowy, by przejąć obowiązki pani komodor, gdyby z jakichkolwiek powodów nie mogła ich pełnić.
W działalność zespołu są zaangażowani reprezentanci 11 narodowości. Z jednej strony rodzi to pewne trudności, które wynikają z różnic językowych, kulturowych, mentalnych. Z drugiej daje unikatową szansę na wymianę doświadczeń, skonfrontowanie różnych metod pracy i podejścia do zadań, z którymi się mierzymy, oraz wypracowanie optymalnych rozwiązań.
Jak długo przygotowywał się Pan do tej funkcji?
Przez trzy lata, choć tak naprawdę oficer przygotowuje się do podobnych wyzwań przez całą swoją karierę. Mnie oprócz różnego typu szkoleń bardzo pomogła wcześniejsza służba w natowskich zespołach. Obejmowałem tam różne stanowiska, kiedy na misje wyruszały polskie okręty. W 2016 roku jako dowódca fregaty ORP „Gen. T. Kościuszko” razem ze swoją załogą na kilka miesięcy dołączyłem do SNMG2. Operowaliśmy wówczas na morzach Śródziemnym i Czarnym, braliśmy udział w międzynarodowych ćwiczeniach, prowadziliśmy działania, które miały wyhamować nielegalną migrację do Europy. Takie doświadczenia trudno przecenić.
A teraz? Co czeka SNMG1 po opuszczeniu Gdyni?
O wielu rzeczach nie mogę oczywiście mówić. Wspomnę tylko, że znów zamierzamy ćwiczyć z polską marynarką, a potem złożymy wizytę w Kopenhadze. Przez najbliższe tygodnie będziemy się skupiać raczej na zadaniach reprezentacyjno-dyplomatycznych, które jednak są nie mniej ważne niż szkolenie na morzu. W ostatnich tygodniach zespół odwiedził Estonię, Łotwę, Finlandię czy Szwecję. Mieliśmy silne poczucie, że dla tamtejszych mieszkańców podobne wizyty mają duże znaczenie. Okręty SNMG1 już na pierwszy rzut oka robią spore wrażenie. Wystarczy spojrzeć na ich wielkość, sylwetki, uzbrojenie. Dla mieszkańców państw bałtyckich, którzy przecież żyją bezpośrednio w cieniu rosyjskiego zagrożenia, to znak, że NATO o nich pamięta, że jest gwarantem ich bezpieczeństwa. Szwedzi i Finowie dostają kolejny sygnał, że Sojusz pozostaje otwarty na ich przystąpienie do paktu.
Tymczasem Pana misja w zespole powoli dobiega końca…
Tak, w styczniu przekażemy obowiązki kolejnemu sztabowi. Krajem przewodnim będą w nim Niemcy. Wrócę wówczas do Polski. Przywiozę ze sobą mnóstwo doświadczeń, które z pewnością przydadzą się podczas dalszej służby w naszej marynarce.
SNMG1 to jeden z czterech stałych zespołów morskich NATO. Dwa z nich składają się z fregat i niszczycieli, dwa kolejne z okrętów przeciwminowych. Ich zadania polegają na monitorowaniu żeglugi na kluczowych europejskich szlakach, demonstrowaniu bandery NATO i bander państw członkowskich oraz szkoleniu, a także udziale w międzynarodowych ćwiczeniach i operacjach. Zespoły wchodzą też w skład Sił Odpowiedzi NATO. W przeszłości w SNMG1 i SNMG2 służyły polskie fregaty, a w sztabach stanowiska obejmowali polscy oficerowie. Niebawem do pierwszego z zespołów ponownie dołączy ORP „Gen. T. Kościuszko”. Wraz z innymi okrętami będzie operował na Bałtyku, Morzu Północnym i północnej części Oceanu Atlantyckiego.
źródło http://www.polska-zbrojna.pl wywiad prowadziłŁukasz Zalesiński / fot. SNMG1
