– Unia Izb Łaby/Odry opowiada się za realizacją porozumienia w sprawie modernizacji Odry granicznej i zwiększonego wykorzystania żeglugi śródlądowej jako ważnego działania rozwojowego zgodnego z celami Europejskiego Zielonego Ładu. Gospodarka wodna musi się rozwijać, stąd też prowadzone inwestycje poiwnny dalej mieć miejsce, niezależnie od opinii politycznych zarówno po stronie polskiej jak i niemieckiej – mówi Hanna Mojsiuk, Prezydent Unii Izb Odry i Łaby.
Stanowisko instytucji to odpowiedź na działania polityczne ugrupowania Zieloni w Niemczech oraz na ostatnią decyzję Naczelnego Sądu Administracyjnego w Polsce.
Transport Śródlądowy alternatywą dla transportu drogowego
W przeszłości Odra miała duże znaczenie dla transportu towarowego i tak będzie również w przyszłości. Ważne dla tego regionu rzeki to Łaba, Odra i Wisła. Zarówno Niemcy jak i Polska postanowiły uczynić transport towarowy bardziej przyjaznym dla środowiska. Można to osiągnąć w szczególności poprzez dokonanie zmian w udziałach przewoźników (Modal-Mix). Środkiem transportu o najniższej emisji CO2 jest statek śródlądowy – w związku z tym logiczne jest wspieranie wykorzystania transportu śródlądowego poprzez poprawę infrastruktury. Takie rozwiązania są wspierane przez przedsiębiorstwa – również w celu zmniejszenia własnego śladu CO2. Zarówno transport drogowy, jak i kolejowy znajdują się już na granicy swoich możliwości, co pokazują roczne wskaźniki wzrostu ruchu pojazdów ciężarowych na transgranicznych autostradach A4, A11 i A12.
Odra pełni tu ważną funkcję, ponieważ ma duże znaczenie zarówno dla ruchu na trasie wschód-zachód (przez Berlin), jak i dla ruchu na trasie północ-południe (połączenie z zapleczem portowym). Dzięki wydajnej podnośni statków w Niederfinow oraz, miejmy nadzieję w niedalekiej przyszłości, nowej śluzie w Fürstenwalde, będą istniały dwie drogi wodne o podstawowym znaczeniu dla żeglugi towarowej i połączenia regionu Odry z zachodnioeuropejską siecią dróg wodnych i kanałów oraz tamtejszymi portami. Porty, między innymi Szczecin/Świnoujście, Schwedt/Oder, Eberswalde, Eisenhüttenstadt lub Wrocław, potrzebują Odry do transportu towarów, które muszą dotrzeć do portów lub z nich wyjść. Znaczenie transportów kontenerowych drogą wodną wzrasta, co uwzględnia rozwój barek o płytkim zanurzeniu.
Ochrona środowiska naturalnego i ochrona przeciwpowodziowa
W oparciu o Europejską Ramową Dyrektywę Wodną (RDW) istnieją wysokie wymagania dotyczące ochrony przyrody w zbiornikach wodnych, zwłaszcza w rzekach. Dla państw położonych nad Odrą jest rzeczą oczywistą, że wymogi te są również spełniane. Polska przekazała obszerne informacje na temat swoich planów przed podjęciem działań budowlanych na Odrze – renowacji i budowy nowych ostróg rzecznych. Zbadano również wpływ działań budowlanych na środowisko. Niemieccy eksperci z Federalnego Instytutu Budownictwa Wodnego w Karlsruhe badali również intensywnie oddziaływanie wspólnej koncepcji regulacji przepływu rzeki. Po latach badań i koordynacji wyniki zostały określone w polsko-niemieckim porozumieniu o modernizacji Odry granicznej w 2015 roku. Uzgodnione tam środki służą w szczególności ochronie regionu odrzańskiego przed powodzią i muszą być realizowane szybko i na obu brzegach Odry, tak aby zapewnić ochronę zarówno mieszkańcom oraz przedsiębiorstwom. Od ponad 200 lat z powodzeniem realizowane są działania na rzecz regulacji rzeki Odry, które mają na celu zharmonizowanie ochrony przeciwpowodziowej, żeglugi i przyrody. Obejmuje to również niezawodne wykorzystanie lodołamaczy w celu zapobiegania zimowym powodziom.
Katastrofa ekologiczna na Odrze
Całkowicie niezależnie od tego miała miejsce katastrofa ekologiczna polegająca na masowym wymieraniu ryb w Odrze w 2022 roku. Spowodowana ona została nadmiernym zasoleniem i powstaniem toksycznego glonu. Takiej katastrofie należy zapobiec w przyszłości. Z punktu widzenia KEO, Międzynarodowa Komisja Ochrony Odry przed Zanieczyszczeniem (MKOO) jest skutecznym organem działającym ponad granicami. W tym przypadku konieczne jest odpowiednie dopasowanie istniejących planów działań oraz planów alarmowych, jak również ich realizacja oraz ćwiczenie wspólnego reagowania. Realizacja planów modernizacji Odry może mieć tu pozytywny wkład – poprzez podniesienie poziomu wody przy niskim stanie wody przeciwdziała się silnemu ociepleniu Odry.
Źródło: Unia Izb Odry i Łaby Fot.: PAP
