Polski Portal Morski
Aktualności Historia Inne

Urodziny projektanta gdyńskiego portu

Gdy w 1920 roku inżynier Tadeusz Wenda otrzymał od wiceadmirała Kazimierza Porębskiego zadanie znalezienia miejsca oraz wykonania projektu przyszłego portu, Gdynia liczyła jedynie 1300 mieszkańców. Dziś to 250 tysięczne miasto i port z pierwszej dziesiątki największych na Bałtyku. Wicewojewoda pomorski Emil Rojek w 161. rocznicę urodzin inżyniera, wziął udział w uroczystości na ostrodze Mola Rybackiego, gdzie znajduje się pomnik Tadeusza Wendy. 

mężczyzna stoi przed mikrofonem i przemawia, w tle kanał portowy i marynarz stojący przy pomniku budowniczego portu

Dlaczego port w Gdyni?

28 czerwca 1919 roku na mocy Traktatu Wersalskiego (traktat pokojowy kończący I wojnę światową, w której zginęło ok. 9 milionów żołnierzy) Polsce przyznano większość ziem zaboru pruskiego oraz przeprowadzenie plebiscytów na Warmii, Mazurach i Górnym Śląsku.  Polskę w Paryżu reprezentowali premier i minister spraw zagranicznych Ignacy Paderewski oraz Roman Dmowski.

Traktat przywrócił Polsce część Pomorza i niewielki 147- kilometrowy dostęp do Bałtyku. Potrzeby polskiego handlu miał zaspokoić port w Wolnym Mieście Gdańsk.  II Rzeczypospolitej przyznano wiele uprawnień w zakresie korzystania z portu handlowego, jednak szczegółowe przywileje Polski były wciąż sabotowane przez władze Wolnego Miasta Gdańska. Zapadła decyzja o budowie portu w Gdyni.

W 1920 roku wiceadmirał Kazimierz Porębski, szef Departamentu Spraw Morskich Ministerstwa Spraw Wojskowych, zlecił inżynierowi Tadeuszowi Wendzie wybranie lokalizacji oraz wykonanie projektu przyszłego portu. W 1921 roku rozpoczęto budowę. Wielkim orędownikiem przedsięwzięcia był minister Eugeniusz Kwiatkowski. Port  stał się impulsem do rozwoju miasta.

Szybki napływ ludności i dynamiczny rozwój portu sprawiły, że w ciągu kilkunastu lat po nadaniu praw miejskich (1926) Gdynia ze wsi rybackiej przekształciła się w miasto zamieszkane przez blisko 130 tys. osób (1939).

Tadeusz Apolinary Wenda (1863 – 1948), absolwent Instytutu Inżynierów Komunikacji w Petersburgu, projektant, budowniczy linii kolejowych, portów morskich na Bałtyku. Został zatrudniony w Departamencie Spraw Morskich Ministerstwa Spraw Wojskowych, jako kierownik Wydziału Budowy Portów. Od 1920 roku pracował nad projektem budowy portu w Gdyni (wybór lokalizacji, projekt, budowa, rozwój). Został wyróżniony wieloma odznaczeniami polskimi i zagranicznymi, z francuską Legią Honorową i duńskim orderem Dannebroga włącznie. Był wybitnym inżynierem i człowiekiem niezwykłej skromności i życzliwości.

źródło/ fot: uw-pomorski , fot główne- Muzeum Miasta Gdyni

Zobacz podobne

Zegar tykał osiem lat. Porzucony rosyjski statek zostanie usunięty z Portu w Gdyni

PL

Zobacz chrzest masowca Polsteam Łebsko w Porcie Police [WIDEO]

PL

Będzie nowoczesne stanowisko promowe w Świnoujściu

PL

Zostaw komentarz

Ta strona wykorzystuje pliki cookie, aby poprawić Twoją wygodę. Zakładamy, że nie masz nic przeciwko, ale możesz zrezygnować, jeśli chcesz. Akceptuję Czytaj więcej

Polityka prywatności i plików cookie