Przez pół wieku był znany pod tytułem „Pożar w porcie” – ten XVII-wieczny obraz nieustalonego jak dotąd autora okazał się być jedną z największych niespodzianek podczas wieloletnich przygotowań do wystawy „Ci, którzy na statkach ruszyli na morze… Mistrzowie niderlandzkiego malarstwa marynistycznego XVII i XVIII w. w zbiorach polskich”.
Zły stan zachowania zakupionego w 1970 r. dzieła sprawił, że jego temat przez lata pozostał nierozpoznany. Dopiero gruntowna konserwacja, polegająca m. in. na usunięciu grubej warstwy pociemniałego werniksu, ujawniła niewidoczny wcześniej motyw. Na pierwszym planie kompozycji, u dołu po lewej stronie można zobaczyć grupę postaci, którą zidentyfikowano jako Lota z córkami, prowadzonych przez anioła; nieco dalej w głębi widoczna jest zmieniona w słup soli żona Lota. Tym samym widok na płonący nocą port okazał się być ilustracją zawartego w Księdze Rodzaju opisu zagłady Sodomy.
Biblijnych uciekinierów łatwo przeoczyć – artysta umieścił ich w cieniu, na skraju kompozycji. Dominującym motywem pozostaje panorama ogarniętego pożogą miasta, z unoszącym się z wieży wirem czarnego dymu i upiornym światłem łuny, odbijającym się w wodach rzeki. Uwagę widza na pierwszym planie przyciąga przede wszystkim łódź z żaglem rozprzowym, którą dwóch żeglarzy zmierza zapewne na ratunek ofiarom katastrofy.
Obraz, dziś już pod tytułem „Ucieczka Lota z płonącej Sodomy”, możecie zobaczyć w ostatniej części wystawy Narodowego Muzem Morskiego 'Groza na morzu’.
Na zwiedzanie ekspozycji „Ci, którzy na statkach ruszyli na morze… Mistrzowie niderlandzkiego malarstwa marynistycznego XVII i XVIII w. w zbiorach polskich” Muzeum zaprasza do Spichlerzy na Ołowiance do 15 września 2024
***
Opis obrazu na podstawie opracowania dr Moniki Jankiewicz-Brzostowskiej
Zespół kuratorski wystawy: dr Monika Jankiewicz-Brzostowska, Zuzanna Mikołajek-Kiełb
Patronat honorowy nad wystawą objęła Ambasada Królestwa Niderlandów Embassy of the Netherlands in Poland
Patronat medialny: TVP Kultura, TVP 3 Gdańsk, Radio Gdańsk, Dziennik Bałtycki, Trojmiasto.pl
Organizację wystawy „Ci, którzy na statkach ruszyli na morze… Mistrzowie niderlandzkiego malarstwa marynistycznego XVII i XVIII w. w zbiorach polskich” dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
Źródło, fot. NMM w Gdańsku