Temat Światowego Dnia Morza 2025: Nasz Ocean, Nasz obowiązek, Nasza szansa, odzwierciedla kluczową rolę żeglugi i IMO w ochronie oceanów i zarządzaniu zasobami morskimi. Temat został wybrany jako przewodni wątek dla Międzynarodowej Organizacji Morskiej w 2025 r., a jego kulminacją będą obchody w dniu 25 września 2025 r. Rada IMO zebrana na 132. sesji zatwierdziła ten temat w następstwie propozycji Sekretarza Generalnego IMO, pana Arsenio Domingueza.
Wybrany temat odzwierciedla kluczową rolę oceanów w gospodarce światowej, w której ponad 80% światowego handlu odbywa się drogą morską. Ocean jest źródłem pracy i pożywienia dla milionów ludzi, domem dla niezliczonych gatunków morskich oraz regulatorem klimatu planety, łagodzącym skutki zmiany klimatu.
Jako największy sektor działający w przestrzeni oceanicznej, żegluga ma do odegrania kluczową rolę w ochronie środowiska morskiego i zarządzaniu zasobami oceanicznymi.
Sekretarz Generalny IMO Arsenio Dominguez powiedział: „Nasze wieloletnie zaangażowanie w tę kwestię jest widoczne w solidnych globalnych ramach regulacyjnych IMO wspierających czystsze i bezpieczniejsze morza oraz w rosnącym portfolio inicjatyw, w zakresie pomocy technicznej, mających na celu wspieranie ochrony oceanów w 176 państwach członkowskich”.
Przez wiele dziesięcioleci IMO opracowywało i przyjmowało obowiązkowe zasady, zalecenia i wytyczne mające na celu ochronę środowiska morskiego przed potencjalnym negatywnym wpływem żeglugi. Należą do nich wiążące traktaty stosowane na statkach na całym świecie. Międzynarodowa konwencja o zapobieganiu zanieczyszczaniu morza przez statki (MARPOL), przyjęta po raz pierwszy w 1973 r., obejmuje zanieczyszczenia powodowane przez oleje, niebezpieczne chemikalia, towary opakowane, ścieki i śmieci oraz szkodliwe emisje ze statków.
Inne traktaty dotyczące środowiska morskiego obejmują: składowanie odpadów w morzu (Konwencja i Protokół Londyński); zarządzanie wodami balastowymi statków w celu zapobiegania rozprzestrzenianiu się potencjalnie inwazyjnych gatunków wodnych (Konwencja o zarządzaniu wodami balastowymi); kontrola systemów przeciwporostowych oraz gotowość i reagowanie na wycieki ropy lub chemikaliów.
Te międzynarodowe regulacje są wspierane przez programy i projekty pomocy technicznej, które wspierają państwa członkowskie w stawianiu czoła konkretnym wyzwaniom, takim jak odpady z tworzyw sztucznych w morzu, emisje gazów cieplarnianych ze statków oraz rozprzestrzenianie się inwazyjnych gatunków wodnych poprzez wody balastowe i biofouling (obrastanie biologiczne).
Prace IMO w tych obszarach bezpośrednio wspierają Agendę ONZ na rzecz Zrównoważonego Rozwoju 2030 i Cele Zrównoważonego Rozwoju (SDG), w szczególności:
- Cel SDG (zrównoważonego rozwoju) nr 14 dotyczący życia pod wodą,
- Cel zrównoważonego rozwoju nr 13 dotyczący działań klimatycznych,
- Cel zrównoważonego rozwoju nr 9 dotyczący przemysłu, innowacji i infrastruktury oraz
- Cel zrównoważonego rozwoju nr 17 dotyczący partnerstwa.
Nowy temat podkreśla powiązanie z szerszymi światowymi wysiłkami na rzecz ochrony oceanów, w tym z zawarciem Porozumienia ONZ w sprawie ochrony i zrównoważonego użytkowania różnorodności biologicznej morza na obszarach znajdujących się poza jurysdykcją krajową (Porozumienie BBNJ), negocjacjami w sprawie nowego instrumentu mającego na celu rozwiązanie problemu zanieczyszczeń tworzywami sztucznymi oraz trzecią Konferencją Oceaniczną ONZ w czerwcu 2025 r.
Temat ten umożliwi wszystkim zainteresowanym stronom zaprezentowanie głębokich powiązań żeglugi i IMO w przestrzeni oceanicznej, podkreślając znaczenie współpracy i koordynacji w celu zapewnienia zrównoważonego i bezpiecznego wykorzystania zasobów oceanicznych.
Źródło – publikacja IMO: https://www.imo.org/en/MediaCentre/PressBriefings/pages/2025-World-Maritime-Day-Theme.aspx / fot: envato, ilustracyjne
