25 sierpnia 1939 roku, na wodach Zatoki Gdańskiej, zjawia się pancernik „Schleswig-Holstein” – niemiecki okręt wojenny, który na zawsze zapisze się w historii jako zwiastun II wojny światowej. Oficjalnie, celem wizyty było złożenie hołdu poległym marynarzom krążownika „Magdeburg”, który zatonął w 1914 roku, a jego załoga była pochowana na cmentarzu w Gdańsku.
Statek, o długości 130 metrów, był uzbrojony w 11-metrowe działo kal. 280 mm oraz cztery działa ciężkie, dziesięć dział kal. 150 mm, działa przeciwlotnicze, karabiny maszynowe i wyrzutnie torpedowe. Zanim okręt przybył do portu, niemiecka załoga, aby nie wzbudzać podejrzeń, ukryła broń, sprzęt i pojazdy pod pokładem. Kompania szturmowa Kriegsmarine schowała się w najniższych ładowniach.
Pomimo zapewnień naczelnik okręgu gdańskiego NSDAP, Alberta Forstera, że okręt nie przewozi amunicji bojowej, Polacy, obawiając się prowokacji, musieli zgodzić się na wpuszczenie „Schleswig-Holsteina” do portu. Warszawskie zalecenia dla polskich władz były jasne: „nie dajcie się sprowokować, zachowajcie dyscyplinę”.
W dniu wizyty Gdańsk był udekorowany niemieckimi flagami, a na ulicach roiło się od brunatnych mundurów. Władze oświatowe miasta odwołały lekcje, a młodzież morska uczestniczyła w licznych festynach i uroczystościach. Zgodnie z protokołem, dowódca pancernika, komandor Gustav Kleikamp, złożył wizytę wysokim przedstawicielom Ligi Narodów, prezydentowi senatu oraz komisarzowi generalnemu Rzeczypospolitej Polskiej.
Początek II Wojny Światowej
Plany Niemców zakładały atak na Polskę już 26 sierpnia 1939 roku. Jednakże, dwa kluczowe wydarzenia – podpisanie traktatu polsko-angielskiego w Londynie oraz informacja od Mussoliniego, że Włosi nie są gotowi do wojny u boku Niemiec – wpłynęły na decyzję Hitlera. Wobec tego, termin ataku został przesunięty do momentu zakończenia mobilizacji niemieckich sił zbrojnych.
W godzinach porannych 1 września 1939 roku, „Schleswig-Holstein” odcumował od nabrzeża i ruszył w stronę Westerplatte. O godzinie 4:30 rano okręt otworzył ogień na Wojskową Składnicę Tranzytową. Do szturmu przystąpiło ponad 3 tysiące niemieckich żołnierzy, a o 4:45 rano wybuchła II wojna światowa.
Wizyta „Schleswig-Holsteina” w Gdańsku była nie tylko demonstracją niemieckiej siły, ale również precyzyjnie zaplanowanym działaniem, które miało na celu rozpoczęcie konfliktu zbrojnego. To wydarzenie stało się symbolicznym początkiem II wojny światowej, która na wiele lat zmieniła oblicze świata.
źródło: Polska Morska, z mediów / fot: Wikipedia, Autorstwa Bundesarchiv
