W Marynarce Wojennej Rzeczypospolitej Polskiej ceremonia pożegnania zmarłego marynarza odbywa się w pełnym poszanowaniu tradycji wojskowych.
Pogrzeb jest wyrazem uznania za poświęcenie i służbę, którą marynarze jak wszyscy żołnierze oddają Polsce. Ceremonia ta, często obejmuje asystę honorową przy trumnie lub urnie, co symbolizuje ostatni hołd wobec zasłużonego żołnierza marynarki. Jeśli rodzina zmarłego wyrazi takie życzenie, w trakcie ceremonii może grać orkiestra wojskowa, wykonując pieśni żałobne oraz tradycyjne utwory marynistyczne. Ta wyjątkowa oprawa nie tylko wyraża wdzięczność za zasługi, lecz także podkreśla nierozerwalny związek zmarłego z morzem, któremu poświęcił swoje życie.
Jak zaznaczył, w rozmowie z Polską Morską, kmdr ppor. Grzegorz Lewandowski z 8. Flotylli Obrony Wybrzeża – w przypadku pogrzebu marynarzy wszystko zależne jest od rodziny zmarłego:
– Żeby nadać uroczystości pogrzebowej większej rangi, rodzina zmarłego może wystąpić do dowódcy danego garnizonu z prośbą o obecność asysty honorowej.
Czym jest asysta honorowa? W Marynarce Wojennej to szczególna ceremonia, która wyraża hołd i szacunek wobec zasłużonych marynarzy oraz ważnych wydarzeń związanych z tradycją morską. Skład asysty, o którym decyduje dowódca garnizonu, obejmuje kompanię honorową, poczet sztandarowy, a także orkiestrę marynarską z trębaczem lub werblistą, którzy wykonują żałobne melodie. Często obecny jest również posterunek honorowy przy trumnie, symbolizujący „ostatnią wachtę” marynarza. Podczas ceremonii morskich używa się również sygnałów świetlnych i dźwiękowych, co podkreśla nierozerwalny związek Marynarki Wojennej z morzem i tradycją.
Marynarska Pamięć
Dzień przed pierwszym listopada marynarze oddają hołd swoim zmarłym kolegom, odwiedzając ich mogiły w miejscowościach takich jak Świnoujście, Dziwnów i Trójmiasto. Delegacje wojskowe zapalają na grobach znicze i składają wiązanki kwiatów, a symboliczne lampki oświetlają morskie ścieżki pamięci dla tych, którzy pełnili „wieczną wachtę”. W ten sposób marynarze wyrażają swój szacunek dla tych, którzy odeszli ze wspólnoty marynarskiej. Jak dodaje rzecznik 8 Flotylli Obrony Wybrzeża:
– Co roku, w przeddzień Wszystkich Świętych robimy coś takiego jak „Marynarska Pamięć”, czyli odwiedzamy groby i miejsca pamięci takie jak Katyń czy grób wcześniejszego dowódcy bazy Marynarki Wojennej w Świnoujściu. W ten sposób oddajemy hołd ich pamięci.
Morskie Zaduszki – Pamięć o Tych, Którzy Nie Powrócili
Inną formą oddania czci zmarłym marynarzom są „Morskie Zaduszki”. Te wyjątkowe uroczystości upamiętniające marynarzy, którzy nie wrócili z morza obchodzone są w Świnoujściu drugiego listopada. Zainicjowana ponad pół wieku temu tradycja „Morskich Zaduszek” jest pełnym refleksji wydarzeniem, które zaczyna się od mszy świętej. Po ceremonii uczestnicy wyruszają na plażę, gdzie odbywają się główne uroczystości. Starsi mieszkańcy Świnoujścia pamiętają, jak już w latach 70. XX wieku zaczęto zapalać lampki, symbolicznie wspominając zmarłych marynarzy. Dziś grono mieszkańców biorących udział w tej ceremonii wzbogacają liczni goście, którzy również pragną oddać hołd.
Jest to ceremonia w której uczestniczy całe społeczeństwo, wieczorem wszyscy idą na plażę gdzie odpalane są znicze i race, czasami bierze udział również nasz okręt. Są to większe obchody organizowane przez kościół NMP Gwiazdy Morza, w których my jako Marynarka Wojenna również uczestniczymy – dodaje kmdr ppor. Grzegorz Lewandowski
Pod przewodnictwem arcybiskupa szczecińsko-kamieńskiego oraz świnoujskiego garnizonu Marynarki Wojennej, odbywają się wspólne modlitwy za marynarzy. Po mszy, przy wojskowych reflektorach rozświetlających mrok wieczoru, dźwięki wojskowej trąbki dopełniają atmosferę powagi i zadumy, przypominając, że nawet głębiny morskie stają się grobem dla tych, którzy oddali swe życie na wodach.