30 sierpnia 1980 roku podpisano porozumienie kończące strajki organizowane przez całe lato na Pomorzu Zachodnim.
Wraz z porozumieniami podpisanymi dzień później w Gdańsku oraz 3 września w Jastrzębiu, zakończyły one niemal dwumiesięczną falę strajków w całej Polsce. Protesty w Szczecinie rozpoczęły się 18 sierpnia.
Wśród „36 żądań” znalazły się niemal wszystkie postulaty zgłoszone w Gdańsku, a na pierwszym miejscu – prawo do tworzenia wolnych związków zawodowych. Dzień później komisja rządowa pod przewodnictwem ówczesnego wicepremiera Kazimierza Barcikowskiego przybyła do Szczecina, gdzie podjęła rozmowy z Międzyzakładowym Komitetem Strajkowym, reprezentowanym przez Mariana Jurczyka.
Po żmudnych negocjacjach, przy udziale ekspertów obu stron, 30 sierpnia podpisano jedno z trzech historycznych porozumień, które umożliwiły powstanie pierwszego wolnego, niezależnego związku zawodowego NSZZ „Solidarność”. Porozumienia zapoczątkowały proces upadku komunizmu w naszym kraju i pośrednio zmiany ustrojowe w innych europejskich państwach bloku komunistycznego.
Protesty rozpoczęły się 1 lipca 1980 roku. Stopniowo ogarnęły cały kraj. Decydujące znaczenie miał, rozpoczęty 14 sierpnia, strajk w Stoczni Gdańskiej, który rozszerzył się na pozostałe stocznie, porty, komunikację miejską i niektóre zakłady przemysłowe. 18 sierpnia Międzyzakładowy Komitet Strajkowy przekazał wojewodzie gdańskiemu listę 21 postulatów. Dotyczyły one spraw ekonomicznych, głównie płacowych, jednak najważniejsze były te o charakterze politycznym: dotyczące prawa do tworzenia wolnych związków zawodowych oraz zniesienia cenzury.
Na przyspieszenie tempa rokowań ze stroną rządową wpłynęło rozszerzenie fali protestów na cały kraj. Chodzi między innymi o strajk, który 18 sierpnia rozpoczął się w Szczecinie, a także protesty solidarnościowe podjęte 29 sierpnia przez górników z kopalni „Manifest Lipcowy” w Jastrzębiu, a w ślad za nimi przez wiele innych kopalń i zakładów pracy na Śląsku.
Podpisanie porozumień sierpniowych w 1980 roku zakończyło falę dwumiesięcznych strajków w zakładach pracy w całej Polsce. Protesty były wywołane niezadowoleniem społeczeństwa z pogarszającej się sytuacji ekonomicznej oraz ze sposobu sprawowania władzy przez rządy komunistyczne.
źródło: polskieradio / fot: Autorstwa Stefan Cieślak – Archiwum autora, CC BY 3.0
