Tradycje polskiej Marynarki Wojennej sięgają okresu panowania Zygmunta Augusta, gdy ten król zarządził budowę pierwszego polskiego galeonu. Od tamtego momentu w polskiej służbie pływało kilkaset okrętów różnych klas. Ich nazwy można podzielić na kilka kategorii, które co do zasady konsekwentnie występują w kolejnych okresach historycznych.
Próbę budowy floty podjął Zygmunt August. W tym celu ściągnął z Wenecji mistrza budowy okrętów Domenico Zaviazello. Stępkę pod budowę galeonu „Smok” położono 21 czerwca 1570 r. w Elblągu. Zwodowano go w czerwcu następnego roku. Śmierć Zygmunta Augusta przerwała pracę nad ukończeniem okrętu. Między innymi nie umieszczono w nim zamówionych dział. Okręt nigdy nie sprawdził się w boju. Prawdopodobnie został rozebrany między 1584 r. a 1588 r.
Swoją flotę posiadał również Zygmunt III Waza. W bitwie pod Oliwą po stronie Polski walczyły cztery galeony nazwane „Wodnik”, „Król Dawid”, „Latający Jeleń” i „Rycerz Święty Jerzy”. Dodatkowo wspierały je pinki „Panna Wodna” i „Arka Noego”, a także fluity „Czarny Kruk”, „Żółty Lew”, „Biały Lew” i „Płomień”. Te okręty podzielone w dwie eskadry starły się z siłami Szwecji. Bitwa zakończyła się zwycięstwem Polski, przez co szwedzka blokada Gdańska została zniesiona. Efektem bitwy było także zdobycie przez Polskę szwedzkiego galeonu „Tigern” (w polskiej flocie jako „Tygrys”), który został abordażowany przez „Świętego Jerzego”. Dodatkowo w trakcie wojny polsko-szwedzkiej 1626-1629 do polskiej marynarki wcielono dwie zdobyczne fluity „Płomień” i „Feniks”.
Z kolei podczas panowania Władysława IV polska flota liczyła cztery galeony a także dwa inne okręty Do tego należałoby doliczyć galerę o nieznanej nazwie. Łącznie jedenaście okrętów, co było najlepszym wynikiem przed rozbiorami.Generalnie nazwy okrętów w okresie I Rzeczpospolitej pochodziły od nazw zwierząt (często w połączeniu z nazwą koloru) oraz postaci lub nazw biblijnych.
W okresie II Rzeczpospolitej Polski, Polska Marynarka Wojenna tuż przed wybuchem II wojny światowej liczyła trzy okręty podwodne typu Wilk, tj. „Wilk”, „Ryś” i „Żbik” oraz dwa okręty typu Orzeł, czyli „Orzeł” i „Sęp”. Zatem tej klasy okrętom nadawano imienia zwierząt występujących na terenie Polski.
Kolejnymi okrętami w polskiej flocie były cztery niszczyciele. Dwa typu Grom, tj. „Grom” i „Błyskawica” oraz dwa typu Wicher, czyli „Wicher” i „Burza”. Nazwy pochodziły od zjawisk meteorologicznych. Wreszcie Marynarka Wojenna w II RP liczyła również sześć torpedowców nazwanych „Kaszub”, „Krakowiak” i „Kujawiak”, „Podhalanin” i „Ślązak”, które zostały wycofane ze służby jeszcze przed rozpoczęciem II wojny światowej. Ostatni z nich „Mazur” został zatopiony przez Niemców 1 września 1939 r. Ich nazwy pochodziły od nazw regionów kulturowych Polski.
Na służbie w przedwojennej marynarce wojennej były także trałowce typu FM, tj. „Mewa”, „Rybitwa”, „Czajka” i „Jaskółka” oraz trałowce typu Jaskółka, czyli „Jaskółka”, „Mewa”, „Rybitwa”, „Czajka”, „Czapla” i „Żuraw”. Wszystkie nazwy odwoływały się do ptaków występujących w Polsce. Polska flota dysponowała wówczas również stawiaczem min o nazwie „Gryf”.
W okresie PRL Polska marynarka posiadała w swojej historii dwa niszczyciele rakietowe. Oba nazywały się „Warszawa”. Pierwszy z nich był to niszczyciel rakietowy projektu 56AE, eks-radziecki „Sprawiedliwyj„ (w służbie 1970–1986), a drugi to niszczyciel rakietowy projektu 61MP, eks-radziecki ”Smiełyj” (w służbie 1988–2003).
Pierwszymi powojennymi okrętami podwodnymi w polskich siłach zbrojnych były okręty serii XV, tj. „Kaszub”, „Mazur”, „Krakowiak”, „Ślązak”, „Kujawiak” i „Kurp”. Ich nazwy nawiązywały do nazw przedwojennych torpedowców.
Kolejne okręty podwodne w służbie polskiej marynarki były to okręty proj. 613, tj. „Orzeł”, „Sokół”, „Kondor” i „Bielik”. Następnymi były okręty podwodne proj. 641, które nazywały się „Wilk” i „Dzik”. Ostatnie okręty podwodne jakie posiadała Marynarka Wojenna RP były to okręty typu 207 o nazwach „Sokół”, „Kondor”, „Sęp” i „Bielik”. Tutaj w zasadzie konsekwentnie okręty podwodne były w polskiej marynarce nazywane od nazw ptaków drapieżnych i padlinożernych. Po wojnie dwa nowe niszczyciele proj. 30bis zostały nazwane „Grom” i „Wicher”, co nawiązywało do nazw przedwojennych niszczycieli. Natomiast cztery korwety nazwano od nazw zawodów tj. „Górnik”, „Hutnik”, „Metalowiec” i „Rolnik”.
W okresie PRL marynarka wojenna dysponowała także kutrami rakietowymi proj. 205 nazwanymi nazwami nadmorskich miast, tj. „Hel”, „Gdańsk”, „Gdynia”, „Kołobrzeg”, „Szczecin”, „Elbląg”, „Puck”, „Ustka”, „Oksywie”, „Darłowo”, „Świnoujście”, „Dziwnów” i „Władysławowo”.
Polska flota okresu PRL dysponowała także okrętami desantowymi. Początkowo były to okręty proj. 700, których nazwy nawiązywały do nazw polskich rzek „Oka”, „Bug”, „Narew”, „San”, „Wisła”, „Pilica”, „Bzura”, „Warta”, „Noteć”, „Odra” i „Nysa”.
Proj. 771 to kolejne orkęty desantowe w polskiej służbie. Ich nazwy zaczerpnięto z nazw polskich bitew, były to „Lenino”, „Brda”, „Studzianki”, „Siekierki”, „Budziszyn”, „Polichno”, „Janów”, „Rąblów”, „Narwik”, „Głogów” i „Cedynia”. Marynarka Wojenna posiadała wówczas jeszcze okręt desantowy proj. 776 pod nazwą „Grunwald”, co było kontynuacją nazewnictwa przyjętego dla okrętów proj. 771. Marynarka PRL dysponowała także kilkudziesięcioma trałowcami różnych typów. Nazywano je nazwami zwierząt. Wśród nich były takie okręty jak „Mewa”, „Rybitwa”, „Czajka”, „Żuraw”, „Kormoran”, „Czapla”, „Orlik”, „Foka”, „Żubr”, „Dzik”, „Rosomak”, „Ryś”, „Żbik”, „Pelikan”, „Albatros” i „Rybitwa”.
W okresie III RP marynarka posiada dwie polskie fregaty rakietowe typu Oliver Hazard Perry,które zostały nazwane na cześć polsko-amerykańskich bohaterów, stąd we flocie okręty o nazwach „Gen. T. Kościuszko” i „Gen. K. Pułaski”. Także od postaci historycznej został nazwany okręt dowodzenia „Kontradmirał Xawery Czernicki”.
Współczesne korwety mają nazwy związane z regionami kulturowymi Polski, stąd „Kaszub” i „Ślązak”. W przeszłości tak nazywano torpedowce i okręty podwodne. W służbie pozostają także trzy małe okręty rakietowe o nazwach „Orkan”, „Piorun” i „Grom”, co z kolei nawiązuje do nazw przedwojennych niszczycieli. Jedynym okrętem podwodnym pozostającym nadal w polskiej służbie to okręty proj. 877E o nazwie „Orzeł”, co jest kontynuacją w nazywaniu tak okrętów podwodnych w polskich siłach zbrojnych. Wcześniej takie nazwy miały okręty podwodne w okresie II RP i PRL.
Marynarka Wojenna RP dysponuje także trałowcami trzech projektów, tj. 207DM, 207P i 207M. Ich nazwy związane są z nazwami polskich jezior, tj. „Gopło”, „Gardno”, „Bukowo”, „Dąbie”,” Jamno”, „Mielno”, „Wicko”, „Resko”, „Sarbsko”, „Necko”, „Nakło”, „Drużno”, „Hańcza”, „Mamry”, „Wigry”, „Śniardwy” oraz „Wdzydze”.
Polskie okręty transportowo-minowe proj. 767 nazwano od nazw polskich miast. Dlatego w służbie pozostają „Lublin”, „Gniezno”, „Kraków”, „Poznań” i „Toruń”.
Najnowocześniejszymi w polskiej flocie są niszczyciele min „Kormoran” ,”Albatros”, „Mewa” rozpoczęło się również cięcie blach pod czwarty niszczyciel, który będzie nazwany „Jaskółką”. To wyraźne nawiązanie do przedwojennej tradycji morskiej RP. Tak samo nazywał się jeden z najsłynniejszych polskich trałowców z dywizjonu tzw. „Ptaszków”.
Trzeba również wspomnieć o budowie trzech wielozadaniowych fregat rakietowych .Cięcie blach pod pierwszego Miecznika, ma się rozpocząć w sierpniu 2023 roku, a jego wodowanie w styczniu 2026 roku, aprzekazanie Marynarce Wojennej RP w czerwcu 2028 roku. Druga fregata ma być dostarczona we wrześniu 2029 roku, a trzecia w sierpniu 2030 roku.
źródło http://www.historia.org.pl / fot. Autorstwa Nieznany – Morze, nr.7/1937 [1], Domena publiczna, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=11583534
