12 listopada 1941 r. w Groton (USA), podniesiono polską banderę i dokonano uroczystego nadania nowej nazwy dawnemu amerykańskiemu okrętowi podwodnemu S-25, który przeszedł do historii PMW jako ORP Jastrząb o znaku taktycznym P-551. Wcześniej, 4 listopada, S-25 (zbud. 1923) został oficjalnie wycofany ze służby w US Navy, jednocześnie przekazany Royal Navy jako HMS P-551, i natychmiast wydzierżawiony rządowi polskiemu.
W 1941 wobec faktycznego wycofania ze służby bojowej ORP Wilk, z części jego załogi wydzielono grupę oficerów i marynarzy do obsadzenia przejmowanego od Wielkiej Brytanii ORP Sokół, szansą dla pozostałych był właśnie amerykański S-25. Na jego przekazanie stronie polskiej, w sierpniu 1941 wyraziła zgodę, wobec własnych braków kadrowych, Admiralicja Brytyjska. Skompletowano polską załogę liczącą łącznie pięćdziesięciu marynarzy z dowódcą okrętu kpt. mar. Bolesławem Romanowski i zastępcą dowódcy por. mar. Józefem Anczykowskim.
15 października 1941 w New London rozpoczął się proces przygotowania polskiej załogi do przejęcia S-25, który miał trwać ok. 2 miesięcy. Pod nadzorem amerykańskich instruktorów, polscy marynarze mieli zapoznać się z jednostką oraz opanować umiejętności związane z jej obsługą. Niestety przyjęty początkowo program szkolenia wkrótce uległ znacznej korekcie – skrócono go do zaledwie dwóch tygodni. Załoga poddana została niezwykle intensywnemu szkoleniu i ćwiczeniom, których pozytywne rezultaty sprawiły, że procedurę formalnego przekazania okrętu zakończono 4 listopada. Uroczyste nadanie nazwy ORP Jastrząb nastąpiło 12 listopada. Matką chrzestną została Anetka Strakacz, córka konsula generalnego RP w Nowym Jorku.
14 listopada 1941 ORP Jastrząb wypłynął z Groton do St. Johns na Nowej Fundlandii, skąd 21 listopada wypłynął w dalszą drogę do Holy Loch w Szkocji, dokąd zawinął 1 grudnia 1941 – pozostając jak dotąd jedynym polskim okrętem podwodnym, który przepłynął Atlantyk z zachodu na wschód. Po dotarciu do Wielkiej Brytanii, okręt został poddany trwającemu 4 miesiące remontowi, w celu usunięcia uszkodzeń spowodowanych podczas silnego atlantyckiego sztormu. Dokonano także niezbędnych przeróbek, a w wyniku prac modernizacyjnych udało się m.in. zmniejszyć czas zanurzania okrętu z 2 minut do 45 sekund.
22 kwietnia 1942, „Jastrząb” został skierowany do portu Lerwick na Szetlandach, gdzie wszedł w skład brytyjskiej 4. Flotylli Okrętów Podwodnych.
Podczas pierwszego patrolu bojowego, ORP Jastrząb patrolował w pobliżu trasy konwojów do Murmańska. 2 maja 1942 zaatakowany został pomyłkowo przez eskortę – okręt na skutek uszkodzeń zatopiono, zginęło 5 marynarzy.
źródło/ fot. MMW
