Polski Portal Morski
Aktualności Historia Inne

Zmarł Józef Unrug – legendarny dowódca floty

Admirał wraz z żoną w ostatnich latach życia osiadł w słynnym Domu Polskim we francuskim Montresor, gdzie zmarł 28 lutego 1973 i został pochowany na polskim cmentarzu. Był legendą Marynarki Wojennej II Rzeczypospolitej. Dowódca Floty w latach 1925 – 1939, dowódca Obrony Wybrzeża w 1939 roku, wielki patriota, Kawaler Złotego Krzyża Virtuti Militari.

Urodzony 7 października 1884 roku w Brandenburgu – syn generała gwardii pruskiej, który o dziwo nigdy nie ukrywał swojej polskości. Wychowywał dwóch synów w polskiej tradycji – uczył ich polskiej historii, lekcji języka udzielali im polscy emigranci.

Ojciec – generał nie pochwalał wyboru morskiej profesji przez późniejszego admirała. Obawiał się, że w środowisku pruskiego korpusu oficerskiego, syn ulegnie nieuchronnej germanizacji. Obawy okazały się nieuzasadnione. Józef Unrug po skończeniu Akademii Marynarki w Kilonii, podjął służbę w kajzerowskiej marynarce, uczestniczył w I wojnie światowej. Po jej zakończeniu jednoznacznie opowiedział się jako polski patriota i podjął służbę w tworzącej się  Polskiej Marynarki Wojennej.  Rozpoczął pracę w Departamencie Spraw Morskich w Warszawie, następnie tworzył polską hydrografię na odzyskanym wybrzeżu.  Ponieważ władze Gdańska nie uznawały wówczas polskiego rządu, a koniecznością było nabycie tam jednostki hydrograficznej, statek kupiono niejako prywatnie na nazwisko kapitana Unruga – był to „Pomorzanin”,  pierwsza jednostka pod biało-czerwoną banderą.

Józef Unrug był jedną ważniejszych postaci przedwojennej Gdyni. Miał istotny wkład w budowę portu. W 1927 roku objął obowiązki dowódcy Floty, a w 1933 roku awansowany został do stopnia kontradmirała.

We wrześniu 1939 roku, z bazy na Helu kierował  Obroną Wybrzeża. Nie chcąc mnożyć strat, wobec beznadziejnej sytuacji militarnej, zdecydował 2 października o kapitulacji garnizonu.  Rozmowy kapitulacyjne prowadził za pośrednictwem tłumacza twierdząc, że „1 września zapomniał języka niemieckiego”.

Niemcy po kapitulacji odnosili się do admirała z wielkim szacunkiem, oddawali mu honory, próbowali także nakłonić do podjęcia służby w Kriegsmarine. Admirał niezmiennie jednak  prezentował niezłomną,  patriotyczną postawę, stając się wzorem dla podkomendnych.

Po wyzwoleniu przez aliantów obozu, znalazł się w Londynie, gdzie awansowany do stopnia wiceadmirała, objął stanowisko zastępcy szefa Kierownictwa Marynarki Wojennej. W 1946 roku,  po decyzji o likwidacji Polskiej Marynarki Wojennej na Zachodzie, Admirał Unrug zdał egzaminy i otrzymał dyplom kapitana żeglugi wielkiej.

W ostatniej woli zastrzegł, że jego prochy mogą być przeniesione jedynie do wolnej Polski, w której godnie uhonorowani zostaną jego podkomendni – oficerowie Marynarki Wojennej II RP, pomordowani przez komunistów. Po upadku PRL-u długo trwały starania o sprowadzenie prochów Admirała. Spoczęły wreszcie 2 października 2018 w specjalnie utworzonej Kwaterze Pamięci na oksywskim cmentarzu. Obok pochowani zostali oficerowie Marynarki Wojennej II RP – ofiary stalinowskich represji.

żródło/fot: MMW

Zobacz podobne

Wyjątkowy karabin przez lata leżał w magazynie. „Jedyny egzemplarz w Polsce”

Bartłomiej Czetowicz

Dawno, dawno temu… Historia Portów Szczecin – Świnoujście.

PL

Morska Straż Graniczna. Wyzwania nie tylko dla mężczyzn

BS

Zostaw komentarz

Ta strona wykorzystuje pliki cookie, aby poprawić Twoją wygodę. Zakładamy, że nie masz nic przeciwko, ale możesz zrezygnować, jeśli chcesz. Akceptuję Czytaj więcej

Polityka prywatności i plików cookie