22 marca o godzinie 8 rano rozpoczął się nowy sezon na Wielkich Jeziorach Amerykańskich. Na akwenach tych zalega jeszcze lód, więc w pierwszych dniach dla ruchu statków udostępnione będą tylko dwa pierwsze odcinki : rzeka Św. Wawrzyńca od Montrealu do Jeziora Ontario oraz Kanał Wellanda, prowadzący z Jeziora Ontario na Jezioro Erie. Z kolei 25 marca otwarte zostaną śluzy Sault Ste. Marie dla śmiałków, którzy odważą się zapuścić aż na Jezioro Górne do jego zbożowych portów Duluth oraz Thunder Bay.
Wielkie Jeziora Amerykańskie, wraz ze skomplikowanym systemem śluz i kanałów,zamykane są dla statków na całą zimą. Przez trzy miesiące żegluga jest tu niemożliwa z powodu zalegającego grubego lodu oraz prowadzonych prac konserwacyjno–naprawczych na śluzach łączącychjeziora, znajdujące się na różnych wysokościach nad poziomem morza.
W pierwszych dniach po otwarciu nawigacja po tych akwenach jest bardzo trudna, nie tylko z powodu konieczności przedzierania się przez pokruszony lód ale również dlatego, że oznakowanie nawigacyjne na części szlaku jest dopiero instalowane. Kapitanowie statków, które jako pierwsze wpływają na Wielkie Jeziora muszą bacznie śledzić wszystkie komunikaty publikowane na oficjalnej stronie, zarządcy tych akwenów – Great Lakes St. Lawrence Seaway Management (Kanada)/Development (USA) Corporation. Nierzadko statki informowane są także o tworzeniu konwojów, które poprzez rynnę wykutą w lodzie przez lodołamacze mogą płynąć dalej.
Akweny dla jeziorowców
Wielkie Jeziora to głównie obszary operowania statków lokalnych (domestic) – amerykańskich i kanadyjskich. Są one bardzo charakterystyczne – niezwykle długie i posiadające mostek w przedniej części kadłuba. Dzięki temu, że Wielkie Jeziora to zbiorniki słodkiej wody – jednostki te dożywają bardzo sędziwego wieku, nawet do stu lat.
Drugą, niezwykle ważną, grupą są statki, które przypływają tu z oceanu. Jednostki te określane jako „jeziorowce” (laker-type albo laker-max) – albo przezautochtonów jako „salties” – są specjalnie przystosowane wielkością do wąskich śluz i kanałów Wielkich Jezior. Ich wymiary to (max.) : długość –225,5 m, szerokość – 23,8 m. Z kolei wielkość każdej ze śluz to 233,5 m długości, 24,4 m szerokości i 9,1 m głębokości.
Dopuszczalne zanurzenie w śluzach i kanałach, na początku sezonu, to 26 stóp i 3 cale czyli 8,01 metra, w kolejnych tygodniach zwiększa się do 8,10 m. Statki stosujące Draft Information System (program – nakładka na istniejący system ECDIS – przeznaczony do obliczania i wyświetlania aktualnego zapasu wody pod stępką) mogą dołożyć jeszcze 7 cm.
PŻM posiada w chwili obecnej trzy grupy jeziorowców. To masowce z grupy „Isa” (5 statków), „Miedwie (8 statków) oraz „Gardno” (3 statki). Z takim tonażem szczeciński armator zajmuje drugie miejsce na świecie, po kanadyjskim armatorze Federal Navigation (Fednav) na tym niszowym ale strategicznym dla USA i Kanady rynku żeglugowym.
W ubiegłym roku PŻM zamówiła kolejnych 8 jeziorowców. Będą one wchodzić do eksploatacji w latach 2024-2025.
Wielkie Jeziora Amerykańskie są od lat 70. XX wieku jednym ze strategicznych rynków Polskiej Żeglugi Morskiej. Statki PŻM przywożą tu wysokogatunkową stal z portu IJmuiden w Holandii (ok. pół miliona ton rocznie), wykorzystywaną w amerykańskim przemyśle motoryzacyjnym, natomiast w rejsach powrotnych do Europy transportują kanadyjskie i amerykańskie zboże.
Żegluga szlakiem przez 3700 km oraz 15 śluz
Wielkie Jeziora Amerykańskie wraz z Szlakiem Świętego Wawrzyńca tworzą morską autostradę o łącznej długości 3700 kilometrów, rozpoczynającą się w Montrealu, prowadzącą poprzez system 15 śluz (13 kanadyjskich i 2 amerykańskich) i pozwalającą statkom oceanicznym „wspiąć się” na poziom 183metrów nad poziom morza (Jezioro Erie). Jest to niezwykle istotny dla gospodarek Stanów Zjednoczonych oraz Kanady obszar, gdzie rocznie transportowanych jest ok. 160 mln ton towarów. Wartość wymiany handlowej dokonującej się w tym rejonie szacowana jest na 59 mld dolarów i tworzy 329 tysięcy miejsc pracy. Gdyby potraktować gospodarkę ośrodków leżących nad Wielkimi Jeziorami, jako jedną całość, to jej łączny GDP miałby wartość trzeciego państwa na świecie po USA i Chinach.
Wielkie Jeziora wraz ze Szlakiem Św. Wawrzyńca są obszarem, gdzie transportuje się bardzo szeroką gamę towarów, w tym m.in. : rudę żelaza, węgiel, stal, aluminium, kamień, cement, zboża, nawozy sztuczne, cukier, produkty petrochemiczne oraz towary skonteneryzowane. Łącznie, po stronie amerykańskiej i kanadyjskiej na całym obszarze Wielkich Jezior leży ponad mniejszych i większych 110 portów. Wśród nich najważniejsze to : Quebec, Montreal, Toronto, Cleveland, Detroit, Chicago, Milwaukee, Duluth i Thunder Bay.
Pierwsze statki PŻM już płyną
Pomimo trudności spowodowanych pokruszonym lodem, pierwsze statki PŻM na Wielkich JeziorachAmerykańskich pojawiły się zaledwie kilka dni po oficjalnym otwarciu tych akwenów. Jako pierwsza, 29 marca, na rzekę Św. Wawrzyńca wpłynie „Isolda”. Następnego dnia zawinie do portu Hamilton, leżącego w zachodniej części jeziora Ontario (po stronie kanadyjskiej). Ze stalą załadowaną w IJmuiden płynie tu także „Isadora”. 3 kwietnia zacumuje w porcie Cleveland a 10 kwietnia w porcieBurns Harbour, niedaleko Chicago (Jezioro Michigan). W połowie kwietnia, również ze stalą z Holandii trasę „Isadory” powtórzy „Solina” oraz „Wicko”.
PJ
Fot. PŻM
