W poniedziałek 19 czerwca 2023 r Organizacji Narodów Zjednoczonych w drodze konsensusu przyjęła „Traktat o pełnym morzu”. Dokument ten zaakceptowany przez 193 państwa członkowskie ONZ, ma kluczowe znaczenie m.in. dla ochrony oceanów, przeciwdziałania degradacji środowiska, walki ze zmianami klimatycznymi i zapobiegania utracie różnorodności biologicznej na pełnym morzu.
Przyjęcie tego traktatu, znanego również jako „BBNJ” (Biodiveristy Beyond National Jurisdiction – różnorodność biologiczna poza jurysdykcją krajową), jest historycznym osiągnięciem oznaczającym pomyślne zakończenie ponad dekady wielostronnych rozmów. Umowa ta jest również oczekiwanym dodatkiem do Konwencji Narodów Zjednoczonych o prawie morza (UNCLOS), która zapewnia ramy prawne, na podstawie których odbywa się cała działalność na oceanie.
Traktat wejdzie w życie, gdy ratyfikuje go 60 stron. Unia Europejska zobowiązała się wspierać ratyfikację i szybkie wdrożenie Traktatu za pośrednictwem unijnego programu Global Ocean o wartości 40 mln.
Traktat BBNJ określa procedurę ustanawiania morskich obszarów chronionych na dużą skalę na pełnym morzu. Ma to ułatwić osiągnięcie celu, jakim jest skuteczna ochrona i zarządzanie ponad 60 proc. mórz i oceanów planety do 2030 r.
Ustanawia również podział korzyści z morskich zasobów genetycznych i przewiduje budowanie potencjału i transfer technologii morskiej między stronami. Zawiera jasne zasady przeprowadzania ocen oddziaływania na środowisko, z odpowiednią kontrola i równowagą.
Porozumienie w sprawie różnorodności biologicznej mórz przyjęto po prawie dwudziestu latach negocjacji w sprawie stworzenia wspólnej linii ochrony i zrównoważonego rozwoju na pełnym morzu poza granicami krajowymi.
Konferencja międzyrządowa sfinalizowała porozumienie 3 marca tego roku, po ponad 36 godzinach nieprzerwanych negocjacji.
Obszary poza jurysdykcją krajową, znane jako morza pełne, obejmują około dwóch trzecich powierzchni oceanów, jednak tylko około 1 proc. tego ogromnego obszaru jest obecnie chroniony.
Zadowolenie z przyjęcia traktatu wyraziła Międzynarodowa Izba Żeglugi (ICS). „Cieszymy się, że po ponad dwudziestu latach pracy traktat o pełnym morzu został formalnie przyjęty. Oczywiście jest jeszcze wiele do zrobienia, zanim wejdzie w życie, ponieważ 60 państw członkowskich musi go ratyfikować, ale jest to bez wątpienia ważny moment” – powiedziała Emily Rowley, kierownik ds. polityki ICS, reprezentująca Izbę w ONZ.
Źródło Polska Morska fot. Pixabay
