ORP Bałtyk to szczególny okręt. Jest polskim okrętem pomocniczym, zbiornikowcem paliwowym. Posiada numer taktyczny Z-1. Jest to trzeci okręt noszący tę nazwę. Został wcielony do służby 31 lat temu, w marcu 1991 roku
Okręt ten potrafi zaopatrywać inne jednostki w paliwo, wodę, smary, a także ładunki suche, a do tego czyni to nie przerywając ich marszu. Obecnie tak istotną służbę pomocniczą na rzecz okrętów MW RP pełnią zaledwie dwie jednostki – zbiornikowiec Z-8 projektu B 199, służący od 1970 r., gruntownie wyremontowany w 2013 r., oraz opisywany niemal 2,5-krotnie większy oraz, co ważniejsze, zdecydowanie młodszy zbiornikowiec zaopatrzenia w materiały paliwowo-smarne ORP Bałtyk.
Okręt ten został zaprojektowany w Polsce i zbudowany w Stoczni Marynarki Wojennej im. Dąbrowszczaków w Gdyni jako jednostka projektu ZP-1200, w kodzie NATO: Baltyk. Został wodowany w 1988 roku, wszedł do służby 11 marca 1991 roku. Jest najnowocześniejszym zbiornikowcem polskiej Marynarki Wojennej. Służy do transportu i przechowywania paliw płynnych i oleju smarnego, oraz do zaopatrywania w te produkty okrętów w portach, na redach lub w morzu. Przekazywanie paliw i olejów może odbywać się z trzech stanowisk wyposażonych w węże: po jednym na każdej burcie oraz na rufie.
Zaprojektowanie nowego zbiornikowca, na podstawie założeń z Szefostwa Techniki Morskiej Głównego Inspektora Techniki WP, powierzono Centrum Badawczo-Projektowemu Żeglugi Śródlądowej NAVICENTRUM z Wrocławia. Nowy projekt zbiornikowca zaopatrującego w materiały pędne i smary otrzymał w NAVICENTRUM numer 3819. Jego głównym projektantem był mgr inż. Kamil Rogalski. Nadzór ze strony Szefostwa Techniki Morskiej sprawował kmdr Skórczyński, a ze strony gdyńskiej Stoczni Marynarki Wojennej początkowo mgr inż. Płottke, a później mgr inż. Jerzy Plata. Początkowo wymagania MW dotyczące tego zbiornikowca były bardzo obszerne i w czasie cyklu projektowania z niektórych zrezygnowano. Początkowo nalegano, aby okręt zabierał również paliwo o temperaturze zapłonu poniżej 60oC i ciśnieniu poniżej atmosferycznego, czyli benzyny lotnicze, był przystosowany do tankowania śmigłowców będących w zawisie nad zbiornikowcem i miał pełne urządzenie demagnetyzacyjne. Próbowano zbudować okręt bardzo uniwersalny, ale nie było to możliwe na stosunkowo małej do tych wymagań jednostce.
ORP „Bałtyk” wchodzi w skład dywizjonu Okrętów Wsparcia w Porcie Wojennym w Gdyni . Podczas wspólnych ćwiczeń często współdziała z okrętami państw NATO. Między innymi, w dniach 2-3 sierpnia 1999 roku wziął udział w ćwiczeniach na Bałtyku z NATO-wskim zespołem Stałych Sił Morskich Atlantyku STANAVFORLANT. W 2000 roku przeszedł pierwszą modernizację. Na przełomie 2015/16 przeszedł naprawę główną, połączoną z modernizacją systemu podawania paliwa i materiałów trwałych metodą burtową. Prace realizowała firma Net-Marine w Szczecinie, okręt powrócił do służby 24 września 2016.
źródło Wikipedia, media / fot. MON
