Ponad 100-letnią historię Uniwersytetu Morskiego w Gdyni zapoczątkował podpisany 17 czerwca 1920 roku rozkaz gen. Józefa Leśniewskiego, powołujący do istnienia Szkołę Morską.
Historyczną datą uroczystego, oficjalnego otwarcia pierwszej w odrodzonej Rzeczypospolitej Szkoły Morskiej stał się 8 grudnia 1920 roku. Tego dnia, w Tczewie, na maszcie budynku dawnego Gimnazjum Żeńskiego, uroczyście podniesiono biało-czerwoną flagę. Szkoła zainaugurowała działalność na dwóch Wydziałach – Nawigacyjnym i Mechanicznym.
Organizatorzy pierwszej polskiej Szkoły Morskiej byli przekonani, że kształcenie przyszłych oficerów marynarki handlowej musi odbywać się przede wszystkim w trakcie rejsów pełnomorskich. Konieczne stało się nabycie dla nowej placówki odpowiedniego statku. Podczas poszukiwań w europejskich portach zwrócono uwagę na trzymasztowy żaglowiec „Nest” (zbudowany w 1869 roku w Birkenhead). Uroczyste podniesienie polskiej bandery i nadanie nazwy „Lwów” miało miejsce na redzie Gdyni 4 września 1921 roku.
W 1928 roku podjęto decyzję o przeniesieniu Szkoły z Tczewa do Gdyni. 8 grudnia 1930 roku dokonano uroczystego otwarcia i poświęcenia nowego gmachu Państwowej Szkoły Morskiej w Gdyni. W nowym gdyńskim obiekcie stworzono zaplecze naukowo-dydaktyczne z prawdziwego zdarzenia. W głównym gmachu znalazły się gabinety fizyki, elektrotechniki, chemii, materiałoznawstwa, także pracownie dewiacji, nawigacji, radiotechniki, radiotelegrafii z krótkofalową stacją nadawczą. Uruchomiono stację meteorologiczną oraz pracownię dla robót linowych i żaglowych. Gabinety naukowe, pracownie, warsztaty mechaniczne z kuźnią i ślusarnią zlokalizowane zostały w specjalnie zaprojektowanym budynku.
W roku szkolnym 1930/1931 wysłużony „Lwów” został wymieniony na kolejny szkolny żaglowiec – „Dar Pomorza”. Nowy żaglowiec Państwowej Szkoły Morskiej był pierwszym statkiem, który pod biało-czerwoną banderą opłynął świat. Był to najsłynniejszy i najdłuższy rejs w historii Białej Fregaty. Rozpoczął się 16 września 1934 roku i trwał 352 dni. W 1938 roku powstał Wydział Transportu i Administracji Morskiej. Wybuch II wojny światowej rozpoczął nowy etap szkolnictwa w historii Państwowej Szkoły Morskiej – na wychodźstwie.
Państwowa Szkoła Morska w Gdyni
Pierwsze po wojnie egzaminy wstępne do Państwowej Szkoły Morskiej przeprowadzono 8-14 października 1945 roku. Przyjęto 67 osób na Wydział Nawigacyjny i 68 na Wydział Mechaniczny. Dodatkowo przyjęto również 22 uczniów – tych, którzy naukę mieli rozpocząć we wrześniu 1939 roku.
Marynarka Wojenna 7 listopada 1945 roku zwróciła Państwowej Szkole Morskiej w Gdyni „Dar Pomorza”, zobowiązując szkołę do dopuszczenia do wspólnych praktyk kandydatów Oficerskiej Szkoły Marynarki Wojennej. Decyzją ministra żeglugi i handlu zagranicznego, 1 września 1947 roku, utworzono Szkołę Morską w Szczecinie, przenosząc do niej Wydział Nawigacyjny gdyńskiej Państwowej Szkoły Morskiej, wraz z dyrektorem kpt. ż.w. Konstantym Maciejewiczem oraz „Darem Pomorza” (portem macierzystym nadal była Gdynia). W Gdyni pozostawiono jedynie Wydział Mechaniczny Państwowej Szkoły Morskiej z dyrektorem inż. Antonim Garnuszewskim. W 1951 roku obie szkoły przemianowano na Technikum Morskie Mechaniczne w Gdyni i Technikum Morskie Nawigacyjne w Szczecinie. Dwa lata później ze Szczecina do Gdyni wrócił Wydział Nawigacyjny i fregata „Dar Pomorza”. W 1954 roku przeprowadzono nabór na nowo utworzony Wydział Elektryczny, a szkole, zarządzeniem ministra żeglugi, przywrócono nazwę Szkoła Morska, a dwa lata później Państwowa Szkoła Morska.
U schyłku lat 60. Państwową Szkołę Morską połączono z istniejącą od 1946 roku Państwową Szkołą Rybołówstwa Morskiego, przekształcając w roku 1968 w Wyższą Szkołę Morską w Gdyni. W tym czasie uczelnia dysponowała możliwościami kształcenia studentów na czterech Wydziałach: Nawigacyjnym, Mechanicznym, Elektroniczno-Elektrycznym i Administracyjno-Gospodarczym.
Od 2001 roku uczelnia nosiła nazwę Akademia Morska w Gdyni. Było to ukoronowanie wieloletnich starań władz i kadry Wyższej Szkoły Morskiej, podnoszące jej naukową rangę i prestiż.
Od 1 września 2018 roku rozporządzeniem ministra gospodarki morskiej i żeglugi śródlądowej, uczelni została nadana nazwa Uniwersytet Morski w Gdyni. Zmiana była związana ze zdobyciem wymaganych uprawnień do nadawania stopnia naukowego doktora i spełnienia wymogów określających uniwerstet.
Jesienią 2019 roku, decyzją ministra nauki i szkolnictwa wyższego, w struktury Uniwersytetu Morskiego w Gdyni wszedł Instytut Morski w Gdańsku – jednostka naukowo-badawcza o znaczącym dorobku, od pół wieku prowadząca prace na rzecz szeroko pojętej gospodarki morskiej.
Wraz z przejęciem Instytutu Morskiego zwiększyła się również uniwersytecka flotylla. Obok „Daru Młodzieży” i „Horyzontu II” flagę Uniwersytetu Morskiego w Gdyni podniósł nowoczesny katamaran naukowo-badawczy „Imor”, pracujący na rzecz Instytutu Morskiego.
W dniu 5 października 2019 roku odbyła się pierwsza inauguracja roku akademickiego w Uniwersytecie Morskim w Gdyni, będąca setną inauguracją nowego roku nauki w historii polskiego szkolnictwa morskiego.
- Obecnie uczelnię tworzą cztery prężnie rozwijające się Wydziały: Nawigacyjny, Mechaniczny, Elektryczny oraz Zarządzania i Nauk o Jakości, w ramach których Uniwersytet Morski w Gdyni rozwija swoją działalność naukowo-dydaktyczną na dziewięciu kierunkach studiów, w 42 specjalnościach. Wszystkie wydziały mają prawa doktoryzowania.
Źródło UMG
