Wszechobecny plastik jest problemem dla naszego środowiska, także tego wodnego. Plastikowe odpady, które trafiają do rzek, potrafią przepłynąć z nurtem aż do morza! Osiadają też na brzegach lud dnie naszych wodnych arterii i wywierają negatywny wpływ na cały ekosystem. To prawdziwe wyzwanie współczesności, jednak mamy dobre rozwiązanie – edukację! A jej praktycznym wymiarem są akcje sprzątania, które są nieodłącznym elementem cyklicznych akcji Wód Polskich „Wody to nie śmietnik”!
Z okazji Dnia Ziemi Wody Polskie zorganizowały i włączyły się w liczne prośrodowiskowe akcje – zajęcia edukacyjne dla dzieci i młodzieży, wysiew kwietnych łąk, sadzenie drzew oraz sprzątanie terenów nadwodnych. Sprzątając osiągamy natychmiastowy efekt – uwalniamy nasze rzeki, jeziora czy tereny nadmorskie od szkodliwych i nieestetycznych wysypisk. Wśród śmieciowych znalezisk dominuje plastik – butelki, opakowania czy większe odpady, który z czasem rozpada się na szkodliwy mikroplastik.
Mikroplastik – makroproblem
Mikroplastik to cząsteczki różnych polimerów, z których wytwarzane są różnorodne produkty, m.in. reklamówki foliowe czy butelki. Ze względu na stały wzrost produkcji plastiku, obecność mikroplastiku w środowisku wodnym staje się coraz poważniejszym zagrożeniem.
Liczba cząstek mikroplastiku jest największa w przyujściowych odcinkach rzek oraz na terenach silnie zurbanizowanych, wzrasta także podczas ulewnych deszczy. Na cząsteczkach mikroplastiku mogą rozwijać się glony i bakterie, w tym bakterie chorobotwórcze. Mogą się na nich także sorbować organiczne i nieorganiczne mikrozanieczyszczenia. Obecne w wodach powierzchniowych frakcje mikroplastiku są w dużej mierze usuwane podczas procesów oczyszczania wody, m.in. podczas filtracji. Występuje on głównie w postaci włókien, fragmentów nieregularnych (twarde elementy) oraz cząsteczek przezroczystych (folie). Jego znaczny udział w wodach powierzchniowych jest wynikiem rozdrobnienia resztek tworzyw sztucznych na skutek procesów fizycznych – rozrywania, wycierania itp. Szacuje się, że aż 80% mikroplastiku występującego w rzekach transportowane jest do mórz i oceanów, przyczyniając się tym samym do powstawania plam śmieci.
Mikroplastik obecny w wodach powierzchniowych stanowi zagrożenie dla organizmów żywych, cząsteczki te są absorbowane przez fitoplankton, który stanowi pożywienie dla ryb i ptaków morskich, trafiają do łańcucha troficznego. Dlatego tak ważne jest redukowanie obecności w środowisku wodnym, a akcje sprzątania mają w tym swój ważny udział.
Na Dzień Ziemi – aktywnie dla planety i czystych wód
Wiosną tego roku rozpoczęliśmy kolejną odsłonę akcji „Wody to nie śmietnik!”. Pracownicy Wód Polskich zorganizowali lub włączyli się już w kilkadziesiąt akcji sprzątania rzek i jezior w całej Polsce. Także z okazji Dnia Ziemi, pracownicy Wód Polskich, wspólnie z wolontariuszami, mieszkańcami, uczniami szkół, a także „Aktywnymi Błękitnymi” zaangażowali się w szereg akcji na rzecz wolnych od śmieci wód.
Na Pomorzu pracownicy Wód Polskich posprzątali rzekę Tugę i Cisowską Strugę oraz jezioro Słoneczne i rzekę Bukową w Szczecinie. W kujawsko-pomorskim pracownicy Wód Polskich byli obecni nad rzeką Notecią w Inowrocławiu, gdzie przy zaangażowaniu wielu osób – w tym dzieci i młodzieży, uwolnili rzekę z dziesiątek kilogramów śmieci. Nasi pracownicy oczyścili także rzekę Gwdę w Pile oraz Frybę. Na Kurpiach, Podlasiu i Mazurach pracownicy Wód Polskich wzięli udział w sprzątaniu Narwi i Omulwi w Ostrołęce, a także rzeki Pisy i Jeziora Ełckiego.
W Wielkopolsce pracownicy Wód Polskich włączyli się w akcję sprzątania Warty w Poznaniu, a także licznych terenów nadwodnych na terenie województwa, zaś najmłodsi zrzeszeni w programie Aktywni Błękitni posprzątali brzegi Zbiornika Wodnego Rydzyna. Z kolei na Mazowszu nasi pracownicy włączyli się w działania w ramach Operacji Czysta Rzeka.
Na południu Polski pracownicy Wód Polskich uporządkowali brzegi potoku Niedźwiadka w Ropczycach, potoku Leśnianka w Żywcu oraz, w ramach Operacji Czysta Rzeka, rzeki Rochowicka Woda. Pracownicy Wód Polskich wzięli także udział w akcji sprzątania doliny rzeki Sztoły.
Troska o lokalne rzeki i jeziora buduje wspólnotę oraz poczucie odpowiedzialności za wspólne dobro, jakim jest nasza planeta. Zachęcamy do włączania się do akcji sprzątania organizowanych przez samorządy, stronę społeczną oraz Wody Polskie! Każdy, kto pragnie w odpowiedzialny i zrównoważony sposób chronić zasoby wodne w Polsce, może zgłosić się do grupy działającej w terenie, zorganizować samodzielnie akcję sprzątania lub powiadomić Wody Polskie o istniejącym problemie, takim jak dzikie wysypisko śmieci. Wystarczy wysłać wiadomość na adres: rzekibezsmieci@wody.gov.pl!
źródło/fot: Wody Polskie
